مقــدمـه

راننده‌ی موتورسیکلت باید مهارت، دانش و نگرش مسئولانه برای رانندگی ایمن با موتورسیکلت را داشته باشد. راننده باید، پیش از هر چیز، ابتدا به ایمنی فکر کند.

راندن موتورسیکلت، از یک سو، تجربه‌ای لذت‌بخش و از سوی دیگر فعالیتی پرخطر است. موتورسیکلت‌ها مانند دیگر وسایل نقلیه دارای حداقل چهار چرخ نیستند. وسایل نقلیه‌ی دارای دو چرخ کوچکترند و ثبات کمتری دارند. اگر کنترل موتورسیکلت از دست راننده خارج شود یا اگر راننده تصادف کند، به احتمال زیاد با صدمات و جراحات شدیدی مواجه خواهد شد. این اتفاقات در برخی موارد حتی منجر به فوت راننده هم خواهد شد.

احتمال تصادف‌کردن رانندگان تازه‌کار بیشتر از رانندگان باتجربه است؛ مهارت‌ نداشتن در کنترل و ایمن راندن وسیله‌ی نقلیه‌ی دوچرخ، عامل مهمی در این زمینه است. حتی رانندگان باتجربه‌ی سایر وسایل نقلیه هنگام یادگیری رانندگی با موتورسیکلت، تازه‌کار به ‌شمار می‌روند.

بر اساس آخرین آمار و ارقام مربوط ‌به ایمنی جاده‌ها در آلبرتا، در سال ۲۰۱۶ جزئیات تصادفاتی که در آن رانندگان موتورسیکلت مجروح یا فوت شده بودند از این قرار است:

• این تصادفات ۳۸ کشته و ۶۰۷ مجروح داشته است.
• رانندگان کمتر از ۲۵ سال موتورسیکلت، بالاترین نرخ تصادف به ‌ازای هر هزار راننده‌ی دارای گواهینامه را داشتند. از میان آن‌ها هم رانندگان شانزده تا هفده ساله بالاترین نرخ تصادفات را داشتند.
• شایع‌ترین فعالیت‌های نامناسب رانندگان موتورسیکلت شامل خروج از جاده (۵۱درصد)، فاصله‌ی بسیار کم با سایر وسایل نقلیه (۱۹درصد) و پیچیدن اشتباه (۷درصد) بود.
• رانندگان موتورسیکلت در مقایسه با سایر رانندگان، قبل از تصادف تمایل بیشتری به مصرف نوشیدنی الکلی داشتند.
• در ۸۸درصد مواقع، در قسمت کنار جاده حضور داشتند.

کسی که می‌خواهد راننده‌ی موتورسیکلت شود، نباید بدون دانش و آگاهی کامل از نحوه‌ی رانندگی با موتورسیکلت چنین کاری کند. راندن موتورسیکلت نیازمند هماهنگی کلاچ، اهرم گاز و ترمزها در شرایط ترافیکی متفاوت است.

توصیه‌ی اکید اداره‌ی ایمنی ترافیک این است که کسانی که قصد یادگیری رانندگی با موتورسیکلت را دارند، دوره‌ی آموزشی و تمرین‌های مربوطه را در مؤسسه‌ای معتبر و دارای مجوز آموزش رانندگی موتورسیکلت بگذرانند. در این مؤسسات دانش و مهارت‌های جدید و هم‌چنین روش‌های جلوگیری از بروز موقعیت‌های خطرناک و کاهش احتمال وقوع آن‌‌ها تعلیم داده می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی مؤسسات آموزش رانندگی، لطفاً به دفترچه‌ی راهنمای منطقه‌ی محل سکونت خود مراجعه کنید.

رانندگی با موتورسیکلت مانند رانندگی با خودروی سواری، دوچرخه یا موتور گازی (موپد) نیست. برخی افراد، به‌اشتباه فکر می‌کنند که توانایی سوارشدن و راندن موتورسیکلت را دارند. این تفکر می‌تواند منتهی به مرگ افراد شود. راننده نباید با چنین تفکری موتورسیکلتش را به افراد آموزش‌ندیده و کسانی که گواهینامه‌ی معتبر کلاس شش (موتورسیکلت) را ندارند قرض دهد.

برای ایمنی تمامی رانندگان، سرنشینان و افراد پیاده، همه‌ی کسانی که کنترل وسیله‌ی نقلیه‌ای را در دست دارند باید با سایر کاربران جاده همکاری کنند و کلیه‌ی قوانین و مقررات را رعایت کنند.

کتاب‌های راهنمای مفید

راهنمایی‌های زیر اطلاعات مناسبی در رابطه با راندن ایمن خودروهای سواری و کامیون‌های سبک، ماشین‌های سنگین و موتورسیکلت‌ها و همچنین نحوه‌ی اخذ گواهینامه و مجوز برای رانندگان و موتورسواران در اختیار شما قرار می‌دهد. در این راهنماها اطلاعاتی برای تمامی رده‌های گواهینامه‌ی رانندگی در آلبرتا ارائه شده است و به شما در اخذ گواهینامه‌ی رانندگی آلبرتا کمک خواهد کرد. بهتر است این کتاب‌های راهنما را به ‌عنوان کتاب‌های مرجع در وسیله‌ی نقلیه خود به همراه داشته باشید.

راهنمای مخصوص رانندگان برای راندن، ایمنی و اخذ گواهینامه

خودروهای سواری و کامیون‌های سبک

در این کتاب راهنما، اطلاعاتی برای تمامی رانندگان ارائه شده است.

راهنمای مخصوص رانندگان ماشین‌های سنگین برای راندن، ایمنی و اخذ گواهینامه

کامیون‌ها، اتوبوس‌ها، خودروهای امدادی و تاکسی‌ها

در این کتاب راهنما اطلاعاتی درباره‌ی نحوه‌ی رانندگی ماشین‌های سنگین ارائه شده است. این کتاب به‌ همراه کتاب راهنمای مخصوص رانندگان برای رانندگی، ایمنی و اخذ گواهینامه استفاده می‌شود. هر دو کتاب راهنما باید در زمان آماده‌سازی برای آزمون آیین‌نامه و در زمان یادگیری نحوه‌ی راندن کامیون‌ها، خودروهای امدادی، تاکسی‌ها، اتوبوس‌ها و همچنین در زمان حمل‌ونقل کالاهای خطرناک مورداستفاده قرار گیرند.

راهنمای مخصوص رانندگان برای راندن، ایمنی و اخذ گواهینامه

موتورسیکلت‌ها، موتورهای گازی و دوچرخه‌های برقی

در این کتاب راهنما اطلاعاتی درباره‌ی رانندگی ایمن موتورسیکلت‌ها، موتورهای گازی و دوچرخه‌های برقی ارائه شده است. این راهنما به ‌همراه کتاب راهنمای مخصوص رانندگان برای راندن، ایمنی و اخذ گواهینامه استفاده می‌شود.

آماده‌ی حرکت: کتابچه‌ی راهنما برای مربیگری رانندگان جدید

این کتاب راهنما به مربیانی که بر کار رانندگان جدید نظارت می‌کنند، کمک می‌کند تا تجربه و مهارت لازم را به‌دست آورند.

کتاب راهنمای حاضر درباره‌ی رانندگی با موتورسیکلت، نحوه‌ی سواری ایمن و اخذ گواهینامه‌ی کلاس شش (موتورسیکلت) است؛ به‌علاوه، اطلاعاتی درباره‌ی موتورهای گازی (موپدها) و دوچرخه‌های برقی نیز به شما می‌دهد. این کتاب راهنما در حقیقت مکمل کتاب راهنمای مخصوص رانندگان برای راندن، ایمنی و اخذ گواهینامه (خودروهای سواری و کامیون‌های سبک) است که قوانین و مقررات جاده‌ای برای تمامی کاربران جاده را به ‌طور خلاصه بیان می‌کند.

این دو کتاب راهنما حاوی اطلاعاتی برای رانندگان تازه‌کار و باتجربه است که باید به ‌نحوی ایمن رانندگی کنند. ضمن اینکه این دو کتاب راهنما اطلاعات موردنیاز برای آزمون آیین‌نامه‌ی رانندگی موتورسیکلت و موتور گازی و آزمون عملی اخذ گواهینامه‌ی رانندگی موتورسیکلت را نیز در اختیار شما قرار می‌دهند.

برخی از اطلاعات آمده در این کتاب راهنما مربوط ‌به موتورهای گازی و دوچرخه‌های برقی است. البته واژه‌ی موتورسیکلت در کل این کتاب استفاده شده است. رانندگان موتورهای گازی و دوچرخه‌های برقی باید بخش‌های مربوط ‌به خود را مطالعه نمایند.

این راهنما به ‌صورت آنلاین در این سایت ارائه شده است.

اطلاعات موجود در راهنمای حاضر بهترین شیوه‌ی رانندگی با موتورسیکلت را شرح می‌دهد، با این حال تمامی شرایط و موقعیت‌ها تحت پوشش قرار نگرفته است. راننده‌ی موتورسیکلت وقتی در موقعیت‌های واقعی قرار می‌گیرد، برای تصمیم‌گیری باید منطقی و عقلانی عمل کند و در همه حال اولویت خود را ایمنی قرار دهد.

در این کتاب راهنما قوانین حرکت وسایل نقلیه و مردم در خیابان‌ها و جاده‌های آلبرتا تفسیر شده است. این کتاب جنبه‌ی راهنمایی دارد و اعتبار قانونی ندارد.

قوانین مربوط‌ به رانندگی وسیله‌ی نقلیه را می‌توانید در قانون ایمنی ترافیک و مقررات مرتبط با آن مشاهده نمایید.

این کتاب راهنما همچنین در این سایت و نشانی زیر در دسترس قرار دارد:
کتابفروشی Queen’ s Printer
مجموعه‌ی شماره‌ی ۷۰۰، ساختمان Park Plaza
خیابان ۹۸- ۱۰۶۱۱
آلبرتا، ادمونتون، T5K 2P7

تلفن: ۴۹۵۲-۴۲۷-۷۸۰
فکس: ۰۶۶۸-۴۵۲-۷۸۰

برای دریافت خدمات رایگان در تمامی مناطق آلبرتا، با شماره تلفن ۰۰۰۰-۳۱۰ تماس بگیرید.

دریافت اطلاعات بیشتر درباره‌ی رانندگان و وسایل نقلیه

آزمون‌های آیین‌نامه در دفاتر نمایندگی ثبت برگزار می‌شود و آزمون‌های عملی توسط مسئول امتحان رانندگی دولت آلبرتا اجرا می‌شود. زمان آزمون‌های عملی را می‌توان به ‌صورت حضوری در دفاتر نمایندگی ثبت یا به‌ صورت آنلاین از طریق سیستم برنامه‌ریزی آنلاین دولت آلبرتا تعیین کرد.

برای اطلاع از مراکز برگزاری آزمون و دریافت اطلاعات درباره‌ی گواهینامه‌ی رانندگی و ثبت وسایل نقلیه به مراکز زیر مراجعه کنید:

• www.alberta.ca/drivers-road-test.aspx.
• www.servicealberta.ca/1641.cfm.
• سایت انجمن ادارات ثبت آلبرتا به نشانی www.e-registry.ca.
• اداره‌ی محلی منطقه‌ی سکونت خود تحت اداره‌ی خدمات ثبت و گواهینامه.

و یا با شماره‌ی ۷۰۱۳-۴۲۷-۷۸۰ (اداره‌ی خدمات آلبرتا) تماس بگیرید.

فصل ۰۱: اخذ گواهینامه و یادگیری

قبل از سوار شدن

برای اینکه واجد شرایط یادگیری رانندگی با موتورسیکلت باشید، باید:

• حداقل ۱۶ سال سن داشته باشید.
• یک گواهینامه‌ی رانندگی معتبر داشته باشید.
• در زمان یادگیری، یک فرد ناظر در کنار خود داشته باشید. حضور ناظر، تا زمانی که در آزمون عملی کلاس شش قبول شوید، الزامی است.

شرکت در آزمون آیین‌نامه‌ی کلاس شش

آزمون آیین‌نامه شامل سی پرسش درباره‌ی رانندگی ایمن برای موتورسواران، قوانین جاده‌ای و علائم و نشانه‌های کنترل ترافیک، به‌علاوه‌ی اطلاعاتی مربوط ‌به اخذ گواهینامه است. این آزمون به‌شکل کامپیوتری انجام می‌شود. پرسش‌های آزمون آیین‌نامه موتورسیکلت (کلاس شش) براساس مطالب کتاب حاضر و کتاب راهنمای مخصوص رانندگان برای راندن، ایمنی و اخذ گواهینامه هستند.

آزمون‌های آیین‌نامه در اکثر دفاتر نمایندگی ثبت آلبرتا برگزار می‌شود. مجوز آزمون آیین‌نامه باید خریداری شود. اگر بیش از یک آزمون نیاز باشد، برای هر آزمون باید یک مجوز خریداری کرد. قبل از آزمون عملی باید در آزمون آیین‌نامه موتورسیکلت قبول شد.

شرکت در دوره‌ی آموزشی رانندگی موتورسیکلت

توصیه شده که تمامی رانندگان جدید در دوره‌ی آموزش رانندگی ایمن موتورسیکلت شرکت کنند. مهارت‌های کنترل و حفظ تعادل و همچنین تعلیمات نظری راندن موتورسیکلت در این دوره‌‌ها آموزش داده می‌شود.

برخی از مهارت‌های تخصصی که در این دوره‌ها آموزش داده می‌شود عبارتند از:

• حرکت مارپیچی به چپ و راست از بین علائم و نشانه‌ها (مارپیچ).
• ایجاد دایره یا هشت ضلعی در زمان رانندگی.
• رانندگی با سرعت پایین در مسیر مستقیم.
• تغییر دنده به بالا و پایین، سپس پیچیدن به چپ و راست.
• تغییر دنده‌ها در مسیرهای منحنی.
• روشن‌کردن و حرکت در تپه.
• توقف سریع در موقعیت‌های اورژانسی.
• روش‌های هدایت فرمان و ترمزکردن برای جلوگیری از تصادف یا برخورد با موانع.

تمرین رانندگی

یک راننده‌ی تحت آموزش، قبل از دریافت گواهینامه‌ی کلاس شش، باید همراه با یک ناظر رانندگی کند. فرد ناظر نمی‌تواند در برنامه‌ی اخذ گواهینامه‌ی پایان دوره‌ی رانندگی حضور داشته باشد.

در این مورد باید به نکات زیر توجه کرد:

ناظر باید گواهینامه‌ی معتبر رانندگی کلاس شش داشته باشد.
نظارت باید در تمامی اوقات و به این شکل باشد که ناظر سوار موتورسیکلت راننده‌ی تحت آموزش یا موتورسیکلت دیگری پشت‌سر آن راننده باشد. همچنین می‌تواند در وسیله‌ی نقلیه‌ی دیگری پشت‌سر راننده‌ی تحت آموزش باشد.

راننده‌ی تحت آموزشی که گواهینامه‌ی معتبر رانندگی کلاس هفت دارد (افراد مبتدی):

• نباید در طول ساعات شب رانندگی کند. ساعات شب برای موتورسواران دارای گواهینامه‌ی GDL، نیمه‌شب یا یک ساعت پس از غروب آفتاب تا ۵ صبح یا یک ساعت قبل از طلوع آفتاب است.
• سطح مواد مخدر و الکل خون وی هنگام سواری یا راندن موتورسیکلت باید صفر باشد.
• باید کمتر از هشت امتیاز منفی داشته باشد.

راننده‌ی تحت آموزشی که گواهینامه‌ی معتبر رانندگی کلاس GDL-۵ دارد (دوره‌ی کارآموزی):

• سطح مواد مخدر و الکل خون وی در زمان سواری یا راندن موتورسیکلت باید صفر باشد.
• نمی‌تواند فرد ناظر راننده‌ی تحت آموزش (مبتدی) باشد.
• باید کمتر از هشت امتیاز منفی داشته باشد.

راننده‌ی تحت آموزشی که گواهینامه‌ی رانندگی کلاس ۱، ۲، ۳، ۴ یا ۵ دارد باید یک راننده‌ی ناظر داشته باشد.

شرکت در آزمون عملی کلاس شش

برای اخذ گواهینامه‌ی معتبر رانندگی کلاس شش باید موتورسیکلت را در مسیرهای عمومی بدون راننده‌ی ناظر برانید. آزمون عملی، آخرین مرحله‌ی فرایند اخذ گواهینامه‌ی کلاس شش است.

آزمون‌های عملی را می‌توان به ‌صورت آنلاین از طریق سیستم برنامه‌ریزی آنلاین دولت آلبرتا به این نشانی اینترنتی یا در دفاتر نمایندگی ثبت تعیین کرد. اگر بیش از یک آزمون نیاز باشد، برای هر آزمون باید هزینه‌ای‌ پرداخت شود.

آزمون عملی گواهینامه‌ی رانندگی موتورسیکلت در یک موقعیت ترافیکی انجام می‌شود. آزمون در اداره ثبت شروع می‌شود و در همانجا به‌ پایان می‌رسد.

فردی که آزمون می‌دهد باید برای انجام آزمون عملی یک موتورسیکلت فراهم کند. همچنین گواهی معتبر بیمه و ثبت آن موتورسیکلت هم باید ارائه شود. مسئول آزمون موتورسیکلت را قبل از آغاز آزمون بررسی خواهد کرد و اگر از نظر مکانیکی ایمن نباشد، آزمون برگزار نخواهد شد.
آزمون عملی حدود شصت دقیقه است. در این مدت، مسئول آزمون فرصت دارد تا مهارت‌ها و توانایی‌های راننده را در انواع موقعیت‌های جاده‌ای و ترافیکی ارزیابی کند.

آزمون عملی شامل موارد زیر است:

• بررسی مناسب بودن تجهیزات و موتورسیکلت.
• ارزیابی توانایی راننده در رعایت قوانین و مقررات جاده‌ای، پیروی از علائم به ‌نحوی مناسب، پیچیدن به راست و چپ و ایمن راندن موتورسیکلت در تقاطعات.
• ارزیابی مهارت‌های راننده در حفظ تعادل و کنترل سرعت و موقعیت در جاده.

مسئول آزمون آمادگی امتحان‌دهنده را ارزیابی می‌کند. بیسیم‌های یک‌طرفه‌ی ارتباطی به مسئول آزمون اجازه می‌دهد دستورات را به راننده بدهد، در موقعیت‌های خطرناک فوراً به راننده نکاتی را توصیه کند و در صورت‌ نیاز آزمون عملی را متوقف نماید.
مسئول آزمون راننده‌ی موتورسیکلت را در وسیله‌ی نقلیه‌ی دیگری دنبال می‌کند و دستورالعمل‌ها را در طول آزمون با استفاده از بیسیم یک‌طرفه به او می‌دهد. در طول آزمون، از راننده خواسته می‌شود موتور را کنار جاده براند و بااحتیاط پارک کند؛ سپس مسئول آزمون، امتیازها را در چک‌لیست وارد می‌کند. طی برگزاری آزمون، راننده به‌ همین ترتیب سه مرتبه باید توقف کند. این توقف‌ها جزء روند آزمون است و ارتباطی با اشتباهات راننده در طول آزمون ندارد.

پس از برگزاری آزمون عملی، مسئول آزمون نتیجه را شرح خواهد داد و مواردی که خوب انجام شده یا نیاز به توجه بیشتر دارد را مشخص خواهد کرد. اگر نشانی ایمیل خود را داده باشید، مسئول آزمون یک نسخه از نتیجه‌ی آزمون عملی را برای شما ایمیل خواهد کرد.

اگر آزمون عملی را قبول شوید، باید به اداره‌ی ثبت بروید تا کلاس گواهینامه‌ی شما هم تعیین گردد. فقط قبو‌ل‌شدن در آزمون عملی، برای اخذ گواهینامه‌ی رانندگی کافی نیست. لازم است هزینه‌ی تعیین کلاس گواهینامه‌ی رانندگی‌تان را هم پرداخت نمایید.

اگر نتوانستید در آزمون عملی قبول شوید، باید دوباره تمرین کنید و سپس طبق همان فرایند آزمون قبلی، برای یک آزمون دیگر برنامه‌ریزی کنید.

شرایط و ضوابط مربوط ‌به رانندگان دارای گواهینامه‌ی کلاس شش که هنوز در برنامه‌ی GDL هستند

اگر گواهینامه‌ی رانندگی کلاس هفت (مبتدی) دارید و آزمون عملی گواهینامه‌ی موتورسیکلت کلاس شش را قبول شده‌اید:

• اکنون شما گواهینامه‌ی رانندگی کلاس GDL-۶ را دارید. شما در مرحله‌ی کارآموزی دوساله خواهید بود و تابع شرایط و محدودیت‌های برنامه‌ی دوره‌ی پایان رانندگی (GDL) هستید.
• اگر قصد خروج از برنامه‌ی GDL را دارید، باید مقررات مرحله‌ی کارآموزی دوساله را رعایت نمایید و با موفقیت آزمون عملی پیشرفته را پشت‌سر گذارید.

اگر گواهینامه‌ی رانندگی کلاس هفت (مبتدی) دارید و آزمون عملی دوره‌ی ابتدایی کلاس GDL-۵ را قبول شده‌اید، قبل از قبولی در آزمون گواهینامه‌ی موتورسیکلت کلاس شش:

• شما اکنون گواهینامه‌ی رانندگی کلاس GDL -۵ و۶ را دارید. شما در مرحله‌ی کارآموزی دوساله خواهید بود و تابع شرایط و محدودیت‌های برنامه‌ی دوره‌ی پایان رانندگی (GDL) هستید.
• اگر قصد خروج از برنامه‌ی GDL را دارید، باید مقررات مرحله کارآموزی دوساله را رعایت نمایید و با موفقیت آزمون عملی پیشرفته را پشت‌سر بگذارید.

مقررات رانندگان

مقررات موتورسواران؛ موتورسیکلت ها

مقررات رانندگان موتورگازی (موپد) و دوچرخه‌های برقی

تعریف موتورسیکلت، موتورگازی و دوچرخه‌ی برقی

فصل ۰۲: تجهیزات و آمادگی برای رانندگی

محافظت از سر، چشم‌ها و صورت

استانداردهای کلاه ایمنی

در آلبرتا، رانندگان و مسافران موتورسیکلت، موتورهای گازی و دوچرخه‌های برقی باید از کلاه ایمنی تأییدشده‌ی موتورسیکلت استفاده نمایند. کلاه ایمنی تأییدشده باید علامت یا برچسبی داشته باشد که نشان دهد در تولید آن الزامات ایمنی یکی از این سازمان‌های استاندارد رعایت شده است:

• انجمن استانداردهای کانادا- CSA
• دپارتمان حمل‌ونقل ایالات متحده‌ی امریکا- DOT
• مؤسسه‌ی استاندارد بریتانیا- BSI
• مؤسسه‌ی Snell- SNELL

توجه

خرید یا فروش کلاه ایمنی موتورسیکلت غیرقانونی است، مگر اینکه کلاه‌های ایمنی مطابق با استانداردهای ایمنی کنونی تولید شده باشند. برای دریافت اطلاعات بیشتر به بخش مقررات تجهیزات وسیله‌ی نقلیه در قانون ایمنی ترافیک به نشانی الکترونیکی www.alberta.ca/bus-andtruck- certification-and-monitoring.aspx مراجعه کنید.

انواع کلاه ایمنی

سه نوع کلاه ایمنی تأییدشده تولید می‌شود. سطح پوشش و محافظت در هر کدام از آن‌ها متفاوت است. در زمان انتخاب کلاه ایمنی، توجه داشته باشید که جراحات در بسیاری از تصادفات موتورسیکلت، نواحی سر، صورت و چانه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

کلاه ایمنی پوشش کامل؛ کل صورت (توصیه می‌شود):

• این کلاه ایمنی بهترین سطح محافظت را برای کل سر فراهم می‌کند.
• از گوش‌ها و پایه‌ی جمجمه محافظت می‌کند.
• از قسمت پایینی صورت و چانه محافظت می‌کند.
• مجهز به یک حفاظ صورت است که از چشم‌ها و صورت محافظت می‌کند.
• طراحی ساختار این کلاه به ‌نحوی است که بالاترین مقاومت را به وجود می‌آورد.
• بهترین سطح محافظت را در برابر آب‌وهوا و اشیاء موجود در هوا دارد.

کلاه ایمنی سه‌چهارم پوشش؛ کلاه ایمنی باز:

• این کلاه ایمنی از قسمت‌های بالایی، کناری و پشت‌سر به ‌خوبی محافظت می‌کند.
• از گوش‌ها و پایه‌ی جمجمه محافظت می‌کند.
• در صورت استفاده از یک حفاظ مخصوص صورت بر روی این کلاه می‌توانید از چشم‌ها محافظت کنید.
• این کلاه از صورت و چانه محافظت نمی‌کند و همچنین در برابر آب‌وهوا به‌طور کامل از راننده محافظت نمی‌کند.

کلاه ایمنی نیمه‌پوشش؛ کلاه ایمنی کوتاه (کمتر از سایر انواع کلاه ایمنی توصیه می‌شود):

• به ‌صورت محدود از سر محافظت می‌کند.
• این کلاه ایمنی از صورت، چانه و پایه‌ی جمجمه محافظت نمی‌کند و همچنین در برابر آب‌وهوا به ‌طور کامل از راننده محافظت نمی‌کند.

کلاه‌های ایمنی دارای رنگ‌های روشن برای سایر رانندگان بیشتر قابل‌مشاهده هستند. در زمان انتخاب کلاه ایمنی، آن را ۵ تا ۱۰ دقیقه امتحان کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا برای استفاده‌ی طولانی مدت از آن کلاه تصمیم بگیرید.

مطمئن شوید که کلاه کاملاً اندازه و مناسب شما باشد. بند مخصوص چانه را محکم ببندید. اگر بتوانید کلاه ایمنی را بدون شل‌کردن بند مخصوص روی چانه از سرتان بیرون آورید، این کلاه یا سطح ایمنی مناسبی ندارد یا اندازه‌ی آن برای شما مناسب نیست.

در ادامه به نکاتی درباره‌ی حفظ و ماندگاری اثربخشی کلاه ایمنی اشاره شده است:

• تولیدکنندگان توصیه می‌کنند اگر با کلاه ایمنی خود تصادفی داشته‌اید، بهتر است آن را تعویض کنید.
• اگر کلاه ایمنی صدمه دیده است یا روی سطح سخت افتاده است و وزن آن تحت‌تأثیر قرار گرفته است، لازم است این کلاه را تعویض کنید.
• هرگز کلاه ایمنی دست‌دوم نخرید؛ زیرا ممکن است این کلاه ایمنی دچار تصادف یا صدمه شده باشد.
• هرگز از کلاهی که تاریخ استفاد‌ی ایمن آن طبق توصیه‌ی تولیدکننده گذشته استفاده نکنید.
• هرگز روی کلاه ایمنی تغییری ایجاد نکنید؛ زیرا این کار می‌تواند اثربخشی آن را کاهش دهد. برای مثال، کلاه را رنگ نکنید، آن را با حلال پاک نکنید، یا تجهیزاتی را به آن اضافه نکنید.
• هیچ‌گونه برچسب یا نوارهای بازتابنده‌ی نوری را روی کلاه ایمنی نچسبانید؛ کلاه ایمنی برای چنین کاری نیست. اگر بخواهید می‌توانید کلاهی بخرید که در طراحی آن ویژگی‌های بازتابندگی نور به کار رفته است.

محافظت از چشم‌ها و صورت

شیشه‌ی محافظ باد موتورسیکلت نمی‌تواند به‌خوبی و به ‌نحوی مناسب از چشم‌ها و صورت شما محافظت کند. بهترین سطح محافظت را «کلاه‌های ایمنی پوشش کامل» دارند که در طراحیشان از محافظ صورت استفاده شده است.

محافظ صورتی، از جنس پلاستیک مقاوم در برابر شکستن، از صورت شما در برابر باد، گردوغبار، باران، حشرات و پرتاب سنگ‌ریزه‌ها از لاستیک سایر وسایل نقلیه محافظت خواهد کرد. این موارد هم حواستان را پرت می‌کنند، هم آسیب‌زا و خطرناک می‌باشند. اگر حتی بتوانید این عوامل حواس‌پرتی را کنترل کنید، نمی‌توانید توجه کامل خود را به راندن موتورسیکلت معطوف کنید.

یک محافظ مناسب صورت یا چشم‌ها باید:

• مخصوص موتورسیکلت باشد (شیشه‌ی‌ محافظ روی کلاه‌های ایمنی تأییدشده مناسب است)؛
• فاقد خط‌وخش باشد؛
• مقاومت خوبی در برابر نفوذ اشیاء خارجی داشته باشد؛
• دید شفاف از چپ و راست و جلو داشته باشد؛
• محکم بسته شده باشد تا هنگام رانندگی جدا نشود؛
• به‌ اندازه‌ی کافی بزرگ باشد تا کاملاً روی عینک طبی یا آفتابی راننده را بپوشاند.

اگر کلاهی که انتخاب می‌کنید پوشش محافظتی کامل ندارد، لازم است از پوشش مخصوص چشم که برای حفاظت از چشم‌ها در زمان موتورسواری طراحی شده، استفاده کنید. عینک‌های طبی یا آفتابی نمی‌توانند محافظت کافی را فراهم کنند. اگر عینک‌ اصلاحی می‌زنید، لازم است از عینک‌های ایمنی (goggle) استفاده کنید که کل عینک اصلاحی شما را پوشش می‌دهد.

محافظ‌های رنگی چشم نباید در طول شب یا در نور کم استفاده شوند. در مواقعی که نور یا دید کم است، از محافظ بی‌رنگ برای کلاه ایمنی استفاده کنید و یا یک عینک ایمنی کاملاً بی‌رنگ بپوشید.

لباس مناسب برای ایمنی و آب‌ و هوا

در زمان موتورسواری باید از لباس مخصوص موتورسیکلت استفاده کنید. این لباس بهترین سطح محافظت را در برابر خراشیدگی‌ها و جراحات در تصادفات رانندگی و در زمان برخورد با زمین یا سطح جاده برای راننده فراهم می‌آورد. این لباس همچنین از راننده در برابر آب‌وهوا و پرتاب آشغال یا خرده‌سنگ محافظت می‌کند. لباس‌ها را باید به ‌صورت چندلایه بپوشید تا با تغییر شرایط آب‌وهوا بتوانید بدنتان را تطبیق دهید و ریسک هیپوترمی (کاهش دمای بدن)، گرمازدگی (افزایش دمای بدن) و دهیدراسیون (کم‌آب شدن بدن) را کاهش دهید.

هیپوترمی

هیپوترمی وقتی اتفاق می‌افتد که سرعت از دست دادن حرارت بدن بیشتر از تولید آن می‌شود و در نتیجه دمای بدن به میزان خطرناکی کاهش می‌یابد. بدن حرارتش را به‌ دلیل سرما یا باد سرد از دست می‌دهد. موتورسواران بیشتر در معرض ریسک سردشدن سریع بدن قرار دارند. حتی در آب‌وهوای گرم، قرارگرفتن مداوم در معرض باد هنگام موتورسواری منجر به هیپودرمی می‌شود.

وقتی بدن سرد شود، عکس‌العمل‌ها و زمان پاسخ‌دهی کندتر خواهد شد. هیپوترمی همچنین توانایی تمرکزکردن و پاسخ‌دهی ایمن به شرایط ترافیکی را کاهش می‌دهد. استفاده از پوشش مناسب مانند کاپشن‌های بادگیر و لباس‌های عایق‌دار ضروری است. لباس مخصوص موتورسیکلت که باعث گرم‌شدن بدن در زمان موتورسواری می‌شود از لباس‌های مناسب به ‌شمار می‌رود.

گرمازدگی و دهیدراسیون

گرمازدگی وقتی اتفاق می‌افتد که حرارت بدن بیش از حد بالا رود. وقتی هوا گرم باشد، حرارت بدن ممکن است افزایش یابد. باد با عبور از پوست به سرعت رطوبت بدن را خشک می‌کند و در نتیجه امکان دهیدراسیون یا کم‌شدن آب بدن را افزایش می‌دهد.

برای جلوگیری از گرمازدگی (هایپرترمی) و دهیدراسیون، باید قبل از سوارشدن بر روی موتورسیکلت و هنگام توقف، مقدار کافی آب بنوشید تا بدن کاملاً مرطوب بماند. طوری برنامه‌ریزی کنید که به ‌طور مرتب برای نوشیدن آب توقف کنید و زمانی را برای استراحت در مکانی دور از نور خورشید اختصاص دهید.

تأثیر گرمازدگی و دهیدراسیون ممکن است در زمان راندن موتورسیکلت بدون کاپشن یا ژاکت شدیدتر شود. کاپشن‌ها و کلاه‌های ایمنی مخصوص موتورسیکلت دارای منفذی هستند که امکان ورود و خروج جریان هوا را فراهم می‌کند. در صورت استفاده از کاپشن مناسب، امکان گرمازدگی یا کم‌آب شدن بدن را کاهش خواهید داد.

کاپشن و شلوار

همیشه از لباس مناسب و کامل برای موتورسواری استفاده کنید.

• کاپشن‌ و شلوار باید ناحیه‌ی کمر به بالا، بازوها و پاها را کاملاً پوشش دهد.
• لباس باید کاملاً راحت باشد، البته نه آنقدر که باد تکانش دهد یا به موتورسیکلت گیر کند. لباس باید به ‌قدری راحت باشد که وقتی روی سایر لباس‌ها پوشیده می‌شود، آزادانه حرکت کند.
• لباس‌های بافت سخت یا چرمی مخصوص موتورسواری، بهترین سطح محافظت را برای راننده دارد.
• کاپشن‌ و شلوار کتان کمترین سطح محافظت را دارند و اگر راننده روی سطح جاده لیز بخورد، به ‌سرعت پاره می‌شوند.
• شلوارهای کوتاه و سبک و نایلونی برای راننده‌ی موتورسیکلت توصیه نمی‌شود، چون به‌ خوبی از او محافظت نمی‌کنند.
• پوشش و لباس رنگی به سایرین کمک می‌کند تا به ‌خوبی شما را در زمان موتورسواری ببینند. نوارهای بازتابنده‌ی نور روی موتورسیکلت و لباس نیز به دیده‌شدن راننده در شب کمک می‌کند.
• در آب‌وهوای سرد و مرطوب از لباسی استفاده کنید که کاملاً خشک و گرم بمانید.
• کاپشن مخصوص هوای سرد برای موتورسواری باید در برابر باد مقاوم باشد و کاملاٌ اندازه‌ی دور گردن و مچ‌های شما باشد.
• لباس بارانی باکیفیت و مخصوص موتورسیکلت در محدودیت‌های سرعت‌ بزرگراه پاره نمی‌شود یا باد نمی‌کند. لباس‌های بارانی باید کاپشنی با آستین‌های بلند و شلوار باشند. این لباس‌ها باید کمی گشاد باشند تا به ‌راحتی روی لباس‌های معمول موتورسواری پوشیده شوند.

چکمه‌ها و سایر انواع کفش

کفش مناسب کفشی است که هنگام رانندگی با آن‌ بتوان پاها را به ‌درستی کنترل کرد. چکمه یا کفش‌ باید:

• روی قوزک پا را بپوشاند.
• از جنس چرم مصنوعی سخت باشد.
• کفی بادوام داشته باشد و مانع لیزخوردن پاها حتی در آب‌وهوای مرطوب شود.
• پاشنه‌اش به‌اندازه و کوتاه باشد تا به سطوح سخت یا تجهیزات کنترل موتورسیکلت گیر نکند.
• بندی داشته باشد که به ‌سمت داخل کفش بسته شود تا به موتورسیکلت گیر نکند.

دستکش‌

بهتر است همواره از دستکش مخصوص موتورسواری استفاده کنید. هرگز از دستکش‌های بلند (mitt) هنگام راندن موتورسیکلت استفاده نکنید.

• دستکشی بپوشید که هم آنقدر نازک باشد تا بتوانید به ‌راحتی دسته‌ها را بگیرید و موتورسیکلت را کنترل کنید و هم آنقدر ضخیم باشد که از دستانتان در تصادفات محافظت کند.
• دستکش باید راحت،انعطاف‌پذیر و از جنس چرم یا مواد بادوام مشابه باشد.
• دستکش‌ باید کاملاً مچ دست را بپوشاند و روی آستین کاپشن قرار بگیرد.
• از دستکش‌های مخصوص آب‌وهوای سرد و ضدآب نیز می‌توانید استفاده کنید.

محافظت از گوش‌ها

صدای باد برای رانندگان موتورسیکلت خطرناک است. هنگام موتورسواری هوایی که از کنار سر شما عبور می‌کند صدای باد ایجاد می‌کند. شدت این صدا با افزایش سرعت بیشتر می‌شود. این صدا باعث خستگی و ازبین رفتن دائمی قدرت شنوایی می‌شود. کلاه ایمنی به ‌تنهایی نمی‌تواند از گوش‌ها محافظت کند. گوش‌گیرهای مختلفی وجود دارد که هنگام موتورسواری باید از آن‌ها استفاده کنید؛ به‌ویژه در بزرگراه‌ها که محدودیت‌ سرعت بالاتری اِعمال می‌شود.

رانندگی مسئولانه

شرایط بدنی و ذهنی

شرایط فیزیکی و ذهنی بر توانایی تصمیم‌گیری و پاسخ‌دهی فرد به موقعیت، تأثیر می‌گذارد.

• هرگز پس از نوشیدن الکل یا مصرف مواد مخدر رانندگی نکنید.
• از اثرات داروهای نسخه‌ای و غیرنسخه‌ای آگاه باشید.
• از پزشک یا مسئول داروخانه (داروساز) درباره‌ی اثرات احتمالی دارو بر توانایی تصمیم‌گیری و پاسخ‌دهی سؤال کنید.
• هرگز وقتی خسته یا مضطرب هستید رانندگی نکنید.
• از کاهش یا افزایش شدید دمای بدن یا کم‌آب شدن بدن جلوگیری کنید.

تلفن همراه و سایر ابزار عامل حواس ‌پرتی

تلفن همراه حواس‌ راننده را هنگام رانندگی پرت می‌کند. هرگز در زمان رانندگی تماس نگیرید و تماسی را جواب ندهید. همچنین پیام‌های دریافتی را نخوانید و پیامی ارسال نکنید. در مکانی امن کنار مسیر بایستید و از تلفن همراهتان استفاده کنید؛ استفاده از هندزفری، مرتب‌کردن لباس‌ها و ظاهر، گوش‌دادن به موسیقی، خوردن و آشامیدن نیز از همین دست است. بیسیم‌های دوطرفه و سیستم‌های موقعیت‌یابی (GPS) نیز عامل حواس‌پرتی به‌ شمار می‌روند.

با توجه‌ به اینکه تمامی ابزارها و مواردی که حواس راننده را پرت می‌کنند خطرناک‌اند، قانون ایمنی ترافیک جرایم خاصی را برای این موارد در نظر گرفته است. این موارد شامل استفاده‌ از تلفن همراه، ارسال پیام یا ایمیل، استفاده ‌از دستگاه‌های الکترونیکی مانند لپ‌تاپ، بازی‌های ویدئویی، دوربین‌ها، دستگاه‌های نمایش ویدیویی و پخش‌کننده‌های صوتی قابل‌حمل، واردکردن اطلاعات روی واحدهای GPS، خواندن مطالب چاپی، نوشتن، نقاشی‌کشیدن یا طراحی‌کردن و مرتب‌کردن لباس یا ظاهر می‌شود.

فصل ۰۳: آشنایی با موتورسیکلت

انتخاب موتورسیکلت مناسب

هنگام انتخاب موتورسیکلت، باید نوع رانندگی آن را در نظر بگیرید. موتورسیکلتی را انتخاب کنید که بتوانید با مهارت و تجربه‌ی خود آن را کنترل کنید.

لازم است موتورسیکلت کاملاً متناسب با شما باشد. وقتی روی موتورسیکلت می‌نشینید، باید بتوانید:

• یکی از پاها ترجیحاً پای چپ را روی زمین بگذارید و از پای راست برای ترمزکردن استفاده کنید.
• وقتی پاهایتان را روی پایه‌ها و دست‌هایتان را روی دستگیره‌ها می‌گذارید، راحت باشید.
• بدون کشیدگی دست‌ها یا پاها، به ابزارهای کنترل و راندن موتورسیکلت دسترسی راحتی داشته باشید.

همچنین باید بتوانید موتورسیکلت را هل دهید و آن را با جک موتورسیکلت پارک کنید.

آشنایی با ابزارها و دکمه‌های کنترل موتورسیکلت

لازم است تا با بخش‌های مربوط ‌به کنترل، راندن و عملکرد موتورسیکلت خود قبل از راندن آن آشنا باشید. حتماً راهنمای کاربر موتورسیکلت را مطالعه کنید تا محل قرارگرفتن بخش‌های مربوط‌ به کنترل و نحوه‌ی کارکرد آن‌ها را یاد بگیرید. برای هر موتورسیکلتی که با آن آشنایی ندارید و قصد رانندگی با آن را دارید هم همین کار را انجام دهید.

هنگام نشستن روی موتورسیکلت و قبل از استارت موتور، تغییر دنده‌ها را امتحان کنید، آن‌ها را به بالا یا پایین حرکت دهید. این کار را با فشاردادن و رهاکردن کلاچ و امتحان عملکرد انتخاب‌گر دنده‌ها انجام دهید؛ همان‌طور که زمان رانندگی از آن‌ها استفاده می‌کنید.

بدون اینکه ساسات را تکان دهید، ساسات باید باید به‌راحتی و هماهنگ با کلاچ و انتخاب‌گر دنده برای هر شیفت، بچرخد و آزاد شود.

برای آشنایی با حرکت ترمزها، موتورسیکلت را به‌آرامی حرکت دهید و از ترمز جلو و سپس عقب استفاده کنید و در نهایت از هر دو ترمز برای متوقف‌کردن موتورسیکلت استفاده کنید.

بازرسی موتورسیکلت قبل از حرکت

بازرسی کامل از موتورسیکلت قبل از هربار رانندگی بسیار مهم است. مشکلات مربوط ‌به تایرها، چراغ‌ها یا ترمزها پیدا می‌شود، مشکلاتی که در بسیاری از تصادفات منجر به جراحات یا مرگ، نقش دارند.

در ادامه به نکاتی کلیدی برای بازرسی موتورسیکلت اشاره شده است. به کمک این نکات می‌توانید برنامه‌ای روتین برای بازرسی از موتورسیکلت خود داشته باشید. برای اطلاعات بیشتر بهتر است از راهنمای کاربر موتورسیکلت کمک بگیرید. اگر مشکلی وجود دارد، قبل از راندن موتورسیکلت باید مشکل را برطرف کنید و موتورسیکلت را تعمیر کنید. اگر خودتان نمی‌توانید موتورسیکلت را تعمیر کنید، از یک فرد حرفه‌ای کمک بگیرید.

تایرها

باد تایر: فشار هوای تایرها را بررسی کنید و آن را با میزان فشار توصیه‌شده در راهنمای کاربر مقایسه کنید.

آج تایر: بررسی کنید آج تایرها عمق مناسبی داشته باشند. همچنین ناهمواری یا فرسودگی آج تایرها را هم بررسی کنید. وجود این علائم نشان می‌دهد موتورسیکلت شما نیاز به تنظیم و ترازشدن دارد یا زمان تعویض تایرها فرا رسیده است.

وجود اشیاء در آج‌ها: هر شیئی مانند سنگ‌ریزه را که در آج‌ها گیر کرده خارج کنید.

اشیاء پنچرکننده: وجود هر شیئی مانند سوزن یا یک تکه فلز یا شیشه که باعث پنچرشدن تایر شده است را بررسی کنید. این اشیاء باید خارج شوند و در صورت نیاز تایر را تعمیر کنید.

شرایط عمومی: هرگونه بریدگی، برآمدگی، ترک‌ و صدمه در کناره‌های تایر را بررسی کنید.

چرخ‌ها و دور چرخ‌ها

چرخ‌های پره‌دار سیمی: شل‌شدگی، صدمات، افتادگی یا شکسته‌بودن پره‌ها را بررسی کنید.

چرخ‌ها/ دور چرخ‌ها: هرگونه صدمه یا ترک را بررسی کنید.

بلبرینگ‌ها: بررسی کنید که روغن‌کاریشان مناسب باشد.

کاسه نمد (Seal): وجود هرگونه درز را بررسی کنید.

سیستم اگزوز

صداخفه‌کن اگزوز: شرایط سیستم اگزوز و محکم‌بودن آن را بررسی کنید. برای اطلاعات بیشتر به بخش صدا‌خفه‌کن‌‌های قانونی، پیوست ۱، مراجعه کنید.

سیستم درایو

بسته به نوعی که بر روی موتورسیکلت شما نصب شده است:

زنجیر: روغن کاری و کشش مناسب آن را بررسی کنید.

تسمه: فرسودگی و کشش مناسب آن را بررسی کنید.

شفت: از نظر نشت روغن بررسی کنید.

چراغ‌ها و سیستم الکتریکی

چراغ‌ها: تمامی چراغ‌ها را بررسی کنید تا تمیز باشند، کاملاً محکم نصب شده باشند و صدمه ندیده باشند. به‌علاوه بررسی کنید که چراغ عقب و چراغ‌های جلو (نور بالا و پایین) درست عمل کنند. چراغ‌های جلو باید در زمان حرکت موتور به‌ خوبی کار کنند.

چراغ ترمز: بررسی کنید تا تمیز باشد، کاملاً محکم نصب شده باشد و صدمه ندیده باشد. همچنین بررسی کنید که کنترل‌های ترمز پا و دست، چراغ ترمز را فعال کنند.

بازتابنده‌ها: بررسی کنید تا تمیز باشند، کاملاً محکم نصب شده باشند و صدمه ندیده باشند.

چراغ راهنما: بررسی کنید تا تمیز باشند، کاملاً محکم نصب شده باشند و صدمه ندیده باشند. به علاوه بررسی کنید که هر دو چراغ در زمان روشن و خاموش کردن عمل کنند.

باتری: بررسی کنید که باتری در جای خود محکم باشد، ترمینال‌ها تمیز باشند و رابط‌ها به باتری محکم نصب شده باشند.

بوق: بررسی کنید که سالم باشد.

سوئیچ خاموش‌کردن موتور: بررسی کنید که این سوئیچ موتور را خاموش کند.

چراغ‌های نشانگر: با قراردادن کلید روی موقعیت «روشن»، بررسی کنید که درست عمل کنند.

چراغ دنده خلاص: بررسی کنید که وقتی دنده خلاص است روشن باشد (معمولاً سبزرنگ است).

چراغ‌های هشدار (در صورت موجود بودن بر روی موتورسیکلت): بررسی کنید که سالم باشد.

سوئیچ قفل ایمنی روی جک کناری (در صورت موجود بودن بر روی موتورسیکلت): بررسی کنید که سالم باشد.

مایعات

روغن

• بررسی کنید که روغن در سطح توصیه‌شده باشد.
• رنگ روغن را بررسی کنید. زرد خوب است، اما در صورت سیاه یا تیره‌بودن باید تعویض شود.

کولنت (خنک‌کننده رادیاتور؛ اگر موتور موتورسیکلت با مایعات خنک می‌شود)

بررسی کنید که مایع خنک‌کننده در سطح توصیه‌شده با

• بررسی کنید که مایع خنک‌کننده در سطح توصیه‌شده باشد.
• وجود هر‌گونه نشتی یا ترک روی شلنگ‌ها را بررسی کنید.
• سوخت: میزان سوخت مخزن را بررسی کنید.

ترمزها:

• بررسی کنید که مایع ترمز در سطح توصیه‌شده باشد.
• دیفرانسیل: بررسی کنید که مایع دیفرانسیل در سطح توصیه‌شده باشد.
• نشتی‌ها: وجود هرگونه مایعات روی زمین زیر موتورسیکلت را بررسی کنید.

کلاچ:

• هنگام فشاردادن اهرم کلاچ، بررسی کنید که کابل آزادانه حرکت کند و در عین حال سفت‌بودن آن را احساس کنید.
• اگر کلاچ هیدرولیک دارید، بررسی کنید که مایع در سطح توصیه‌شده و مطابق با راهنمای کاربر باشد.

ساسات

ساسات: بررسی کنید که آزادانه حرکت کند. ساسات باید به ‌راحتی و بدون کمک شما به موقعیت بسته برگردد.

آینه‌ها

آینه‌ها: تمیزبودن، کاملاً تنظیم‌بودن و محکم بسته‌بودن آن را بررسی کنید.

ترمزها

ترمزها: ترمزهای جلو و عقب را جداگانه امتحان کنید. بررسی نمایید وقتی کاملاً ترمز می‌کنید، هر کدام از ترمزها موتورسیکلت را متوقف می‌کنند یا خیر. سعی کنید موتورسیکلت را در این حالت به جلو یا عقب حرکت دهید تا مطمئن شوید.

پلاک

پلاک: بررسی کنید که محکم نصب شده باشد. پلاک را می‌توان به گلگیر عقب یا سپر جلو نصب کرد و باید کاملاً در معرض دید باشد.

چراغ (اگر بر روی موتورسیکلت موجود باشد): بررسی کنید که سالم و تمیز باشد.

جک مرکزی و جک کناری

جک مرکزی: بررسی کنید که فنر شکسته نباشد و وجود هرگونه ترک و خمیدگی را بررسی کنید. جک باید در زمان جمع‌شدن محکم در جای خود بایستد.

جک کناری: وجود هر گونه ترک و خمیدگی را بررسی کنید. جک باید در زمان جمع‌شدن محکم در جای خود بایستد.

تعمیرات و نگهداری سالانه

در فصل پاییز، موتورسیکلت باید به‌ نحوی مناسب آماده شود

تا در طول فصل زمستان در انبار نگهداری شود. در زمان نگهداری در انبار باید به ‌خوبی از تایرها محافظت کنید، فکری به حال سوخت باقیمانده در مخزن سوخت بکنید، باتری را خارج کنید، از موتورسیکلت در برابر آب‌وهوای سرد محافظت کنید و تمامی نگرانی‌های کلی درباره‌ی نگهداری موتورسیکلت در انبار را برطرف کنید. برای اطلاعات بیشتر به راهنمای کاربر و بخش چگونگی نگهداری از موتورسیکلت در انبار مراجعه کنید.

پس از فصل زمستان و نگهداری طولانی‌مدت از موتورسیکلت، باید برخی تعمیرات و مراقبت‌ها انجام شود. تنظیم موتور و تعویض روغن از جمله‌ی این اقدامات است. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره‌ی آماده‌سازی موتورسیکلت پس از نگهداری از آن در انبار، به راهنمای کاربر مراجعه کنید.

فصل ۰۴: اصول رانندگی و سواری ایمن

چگونگی سوارشدن

طرز سوارشدن: روی صندلی بنشینید، طوری که آرنج‌ها کمی خم شوند و هنگام گرفتن و نگه‌داشتن دستگیره‌ها کشیده نشوند. این کار به شما کمک می‌کند تا بدون کشیده‌شدن یا حرکت‌دادن شانه‌ها موتورسیکلت را هدایت کنید.

وضعیت دست راست: دستگیره‌ی سمت راست را خیلی آهسته، در عین حال محکم، نگه دارید. با مچ دست راست شروع کنید؛ کمی به پایین خم شده باشد و بالاتر از سطح صاف نباشد. این حالت دست مانع استفاده‌ی بیش‌ازحد از اهرم گاز می‌شود و امکان دسترسی به ترمز و دکمه‌های کنترل موتورسیکلت را فراهم می‌کند.

وضعیت دست چپ: دستگیره‌ی سمت چپ را خیلی آهسته، در عین حال محکم، نگه دارید، به ‌طوریکه به کلاچ و سوئیچ‌های چراغ و علامت‌دهی و همچنین بوق دسترسی داشته باشید.

زانوها: زانوهایتان را به ‌آرامی به‌ طرف جلوی موتورسیکلت فشار دهید تا بتوانید در زمان حرکت تعادلتان را حفظ کنید.

پاها: پاهایتان را همواره در طول حرکت موتورسیکلت، محکم روی جایگاه پاها نگه دارید. جایگاه پاها در طرف راست پشت پدال ترمز و در طرف چپ پشت اهرم تغییر دنده قرار گرفته‌اند. پاها را به صورت اشاره سمت پایین نگه ندارید، زیرا ممکن است پاها بین جاده و جایگاه گیر کنند. برای ترمزکردن، انتخاب دنده و حفظ تعادل به نحوی مناسب، پاهای شما باید در موقعیت صحیح قرار داشته باشند. پاها را روی زمین نکشید یا برای استراحت روی انتخاب‌گر دنده یا پدال ترمز قرار ندهید.

چشم‌ها: چشم‌های شما باید روبرو و مسیر عبوریتان را نگاه کند. هرگز به ‌سمت پایین نگاه نکنید.

آغاز حرکت

توصیه می‌شود رانندگان جدید موتورسیکلت‌های دستی و اتوماتیک، آغاز حرکت و توقف ایمن را در مناطق خلوت و بی‌ترافیک تمرین کنند. مهارت‌های دیگری هم هستند که باید در محلی امن تمرین شوند؛ مثل پیچیدن و تغییر لاین، حرکت مستقیم، شتاب‌گرفتن و ترمزکردن در سرعت‌های پایین. نگاه‌کردن به روبرو و مسیر عبوریتان به بهبود مهارت‌های اولیه‌ی رانندگی کمک می‌کند.

اگر موتورسیکلت شما گیربکس دستی دارد، باید تغییر دنده را تمرین کنید تا به هماهنگی مناسبی بین کلاچ، ترمز و گاز برسید. استفاده‌ی بیش‌ازحد از اهرم گاز می‌تواند کنترل موتورسیکلت را از دست راننده خارج کند؛ استفاده‌ی خیلی اندک از اهرم گاز هم ممکن است مانع حرکت موتور وسیله‌ی نقلیه شود.

برای آماده‌سازی موتورسیکلت برای رانندگی باید این کارها را انجام دهید:

• اگر موتورسیکلت مجهز به قفل ضد‌سرقت است، مطمئن شوید قفلش باز باشد. با بازکردن قفل ضد‌سرقت، دسته‌ی فرمان آزادانه حرکت می‌کند.
• طوری روی صندلی موتورسیکلت بنشینید که پاهایتان در طرفین صندلی قرار گیرد.
• دستگیره‌های فرمان را نگه دارید و موتورسیکلت را به ‌صورت عمودی به‌ بالا حرکت دهید و جک کناری را جمع کنید. همیشه بررسی کنید که محل قرارگرفتن پاها محکم باشد تا تعادلتان را از دست ندهید.
• پاهایتان را همچنان محکم روی زمین نگه دارید.
• آینه را طوری تنظیم کنید که لاین پشت‌سرتان را ببینید و تا حد امکان لاین‌های دیگر جاده که در دو طرف شما قرار دارند نیز دیده شوند. وقتی آینه مناسب تنظیم شده است که بتوانید بازو یا شانه‌ی خود را در آن ببینید. یادتان باشد اجسام از آنچه در آینه می‌بینید به شما نزدیک‌ترند. هرگز به ‌طور کامل به آینه‌ها اتکا نکنید، به‌خصوص وقتی در حال تغییر لاین هستید.
• مطمئن شوید که موتورسیکلت در حالت خلاص باشد.
• سوئیچ سوخت را روشن کنید، البته اگر موتورسیکلت مجهز به این سوئیچ است.
• سوئیچ خاموش/ روشن کردن موتور را در موقعیت روشن قرار دهید.
• دریچه‌ی ساسات را باز کنید (اگر موتورسیکلت شما این قطعه را دارد) یا تا زمانی که چراغ تزریق سوخت خاموش شود منتظر بمانید.
• دکمه‌ی استارت را فشار دهید تا زمانی که موتورسیکلت روشن شود، سپس رهایش کنید.
• مطمئن شوید موتور گرم شده و به ‌راحتی کار می‌کند.
• آرام دریچه‌ی ساسات را ببندید (اگر موتورسیکلت شما این قطعه را دارد).
• مطمئن شوید که چراغ‌ها روشن باشد. قبل از شروع به رانندگی اطمینان حاصل کنید که مسیر موردنظر ایمن است.
• نگاه کنید که در مسیر روبرویتان کودک، عابر پیاده، مانع و سایر موارد ترافیکی نباشد.
• آینه‌ها را بررسی کنید.
• در مسیر حرکت روی شانه‌ها را نگاه کنید تا نقاط کور دیدتان را شناسایی کنید.
• از چراغ راهنما و علامت‌دهی با دست (درصورت دلخواه) استفاده کنید. وقتی که حرکتتان کاملاً امن و قانونی است، حرکت کنید.
• لاین و جایی از آن را انتخاب کنید که رانندگان دیگر با نگاه به روبرو یا آینه‌های خود به‌ خوبی بتوانند شما را ببینند.

علامت ‌دهی

با علامت‌دهی زودتر یا دیرتر از موعد، سایر رانندگان را سردرگم نکنید. اگر چراغ راهنما به ‌طور خودکار خاموش نمی‌شود، آن را خاموش کنید. از دست نیز مانند چراغ راهنما می‌توان برای علامت‌دادن استفاده کرد. علامت‌دهی با دست، شما و مقصدتان را بیشتر در معرض دید سایرین قرار می‌دهد.

گیربکس دستی (استاندارد)

بعضی موتورسیکلت‌ها گیربکس اتوماتیک دارند، اما بسیاری از موتورسیکلت‌ها مجهز به گیربکس دستی‌اند. این نوع گیربکس به ایجاد هماهنگی راننده بین گاز، کلاچ و انتخاب‌گر دنده نیاز دارد و راننده‌ باید مهارتی داشته باشد که با تمرین بیشتر به ‌دست می‌آید. شما باید یاد بگیرید چطور دنده‌ها را تغییر دهید. هم‌زمان پای چپ را برای به ‌کار انداختن اهرم تغییر دنده و دست چپتان را برای به‌کار انداختن اهرم کلاچ به ‌کار بگیرید. وقتی دست راستتان اهرم گاز و ترمز جلو را کنترل می‌کند، پای راستتان هم ترمز عقب را کنترل خواهد کرد.

موتور توان موتورسیکلت را تأمین می‌کند. اهرم کلاچ برای اتصال و قطع اتصال توان موتور با چرخ عقب استفاده می‌شود. وقتی اهرم کلاچ را فشار می‌دهید، ارتباط با گیربکس قطع می‌شود. این عمل از انتقال توان موتور به چرخ محرک جلوگیری می‌کند. وقتی دنده‌ را عوض می‌کنید یا توقف می‌کنید، اتصال قطع است.

همچنین دقیقاً قبل از توقف لازم است کلاچ را فشار دهید تا موتور از کار نیفتد.

برای آغاز مجدد، آرام اهرم کلاچ را رها کنید و کمی اهرم گاز را فشار دهید. قبل از اینکه اهرم کلاچ کاملاً رها شود، می‌توانید این اتصال را احساس کنید. به منطقه‌ای که اتصال برای اولین بار با رهاکردن اهرم کلاچ ایجاد می‌شود، به اصطلاح منطقه‌ی اصطکاک گفته می‌شود.

در نقطه‌ی اصطکاک، شما باید بین رهاکردن آهسته‌ی کلاچ هم‌زمان ‌با فشار اندک به اهرم گاز، هماهنگی برقرار کنید تا استارت خوبی داشته باشید و مانع از کار افتادن موتور شوید.

انتخاب و تغییر دنده‌ها

تغییر راحت و به ‌موقع دنده‌ها را تمرین کنید. یادگیری تغییر دنده‌ راحت، به شما در حفظ کنترل موتورسیکلت کمک خواهد کرد. تغییر به دنده‌ی بالاتر بدون مشکل، با هماهنگی بین رهاکردن کلاچ و فشاردادن گاز به‌ میزان اندک به ‌دست می‌آید. از اولین دنده شروع کنید و با افزایش تدریجی سرعت دنده را به دنده‌های بالاتر تغییر دهید.
همواره در طول حرکت، دنده‌ را متناسب با سرعت موتورسیکلت استفاده کنید. با این کار بهتر می‌توانید از گاز استفاده کنید. انتخاب دنده‌ی مناسب بسیار مهم است. این کار مانع اِعمال فشار زیاد به موتور (وقتی موتورسیکلت با سختی حرکت می‌کند) یا افزایش دور موتور (وقتی دور موتور زیاد می‌‌شود، اما موتورسیکلت به‌خوبی حرکت نمی‌کند) می‌شود. در راهنمای کاربر موتورسیکلت، طریقه‌ی صحیح استفاده از دنده و بهترین محدوده‌ی سرعت برای هر دنده شرح داده شده است.

مطمئن شوید سرعت موتورسیکلت متناسب با دنده‌ای است که می‌خواهید آن را انتخاب کنید. برای اطلاعات بیشتر و آگاهی از طریقه‌ی صحیح استفاده به راهنمای کاربر موتورسیکلت خود مراجعه کنید. هنگام انتقال از دنده‌ی بالا به پایین، اگر سرعت موتورسیکلت برای دنده‌ی انتخابی بالا باشد، چرخ عقب لیز خواهد خورد.

تغییر به دنده‌ی بالاتر

انتقال از دنده‌ی پایین به بالا

• پایتان را زیر اهرم انتخاب‌گر دنده بگذارید تا برای تغییر به یک دنده بالاتر آماده شود.
• اهرم گاز را به موقعیت خاموش برگردانید و هم‌زمان کلاچ را تا انتها با انگشتانتان فشار دهید.
• اهرم انتخاب‌گر را به بالا بکشید تا دنده‌ی بعدی را انتخاب کنید و سپس رهایش کنید. دنده را باید به ‌ترتیب زیاد کنید و هر دفعه فقط به یک دنده بالاتر انتقال دهید.
• بااحتیاط و دقت اهرم کلاچ را رها کنید و کمی گاز را فشار دهید.
• وقتی فرایند تغییر به دنده‌ی انتخاب‌شده تکمیل شد، دستتان را از روی کلاچ بردارید و روی دستگیره‌ی فرمان قرار دهید.

تغییر به دنده‌ی پایین‌تر

انتقال از دنده‌های بالا به پایین

• پایتان را روی اهرم انتخاب‌گر دنده قرار دهید تا برای تغییر به دنده‌ی پایین‌تر آماده شود.
• اهرم گاز را به موقعیت خاموش برگردانید، هم‌زمان کلاچ را تا انتها با انگشتانتان فشار دهید.
• محکم اهرم انتخاب‌گر را تا جای ممکن به پایین هل دهید و سپس رهایش کنید.
• هربار با انجام‌دادن مراحل گفته‌شده می‌توانید چند دنده پایین‌تر بروید. برای هر دنده همین کار را تکرار کنید.
• بااحتیاط و دقت کلاچ را رها کنید. اما اگر قصد کاهش سرعت یا توقف را داشته باشید، کمی از اهرم گاز استفاده کنید.
• وقتی فرایند تعویض دنده تکمیل شد، دستتان را از روی کلاچ بردارید و روی دستگیره‌ی فرمان قرار دهید.

کاهش سرعت یا توقف

وقتی قصد کاهش سرعت یا توقف را دارید، باید دنده را به ‌ترتیب به دنده‌ی پایین‌تر تغییر دهید. بدین طریق می‌دانید چه زمانی به دنده‌ی یک می‌رسید. البته گاهی ممکن است وقتی کلاچ کشیده شده و دنده تغییر نکرده است، مجبور شوید توقف کنید. در این شرایط، اهرم کلاچ را بکشید و دنده را به‌ترتیب کم کنید تا به دنده‌ی یک برسید.
برای توقف یا کاهش تدریجی سرعت، تغییر دنده‌ی بالا به پایین به‌ ترتیب انجام می‌شود. برای این کار، ابتدا اهرم کلاچ را بکشید، دنده‌ی کنونی را به دنده‌ی پایین‌تر تغییر دهید و سپس بااحتیاط و دقت برای هر دنده کلاچ را رها کنید. می‌توانید وقتی کلاچ را می‌کشید، تغییر به دنده‌ی پایین را هم‌زمان ‌برای یک یا چند دنده انجام دهید. وقتی هم‌زمان ‌دو یا چند دنده پایین‌تر می‌آیید، حتماً سرعتتان را کم کنید تا قبل از رهاشدن اهرم کلاچ، سرعت با دنده متناسب باشد.

انتخاب دنده و کنترل مسیرهای منحنی و پیچ

اگر در مسیری منحنی یا‌ پیچ‌دار نیاز به کاهش سرعت و تغییر دنده باشد، برای اینکه کنترل مناسبی روی موتورسیکلت داشته باشید، قبل از رسیدن به انحنا یا پیچ باید این کار را انجام دهید. سرعتی که با آن وارد انحنا یا پیچ می‌شوید باید قدری باشد که بتوانید وسیله‌ی نقلیه را بدون ترمزکردن در طول این مسیر کنترل کنید. هرگونه تغییر ناگهانی در شتاب یا ترمزکردن با چرخ عقب ممکن است بر تعادل یا کنترل موتورسیکلت تأثیر گذارد و تماس تایر با سطح جاده را کاهش دهد و باعث چرخش یا لیزخوردن چرخ عقب ‌شود.

آغاز حرکت در سربالایی

حرکت موتورسیکلت در مسیرهای شیب‌دار و سربالایی بسیار دشوارتر از حرکت روی زمین صاف و بدون شیب است. در چنین مسیرهایی خطر غلطیدن از پشت یا از کار افتادن موتور وجود دارد. وقتی سوار بر موتورسیکلت هستید، هنگام آغاز حرکت در مسیرهای شیب‌دار و سربالایی بهتر است به طریقه‌ی زیر عمل کنید:

• پاها محکم روی زمین باشد، موتور روشن و روی دنده‌ی خلاص باشد، موتورسیکلت را با استفاده از ترمز جلو، در جای خود نگه دارید.
• کلاچ را تا جای ممکن بکشید، سپس با پای چپ، موتور را روی دنده‌ی یک قرار دهید. همچنان کلاچ را تا انتها نگه دارید.
• دوباره پای چپتان را محکم روی زمین قرار دهید و سپس با پای راست خود ترمز عقب را بگیرید.
• ترمز عقب را همچنان نگه دارید. ترمز جلو را رها کنید و سپس به ‌آرامی و با دست راست کمی گاز دهید.
• خیلی آهسته کلاچ را رها کنید و وقتی به نقطه‌ی اصطکاک رسیدید، آن را در همان نقطه نگه دارید. سپس ترمز عقب را رها کنید و به‌تدریج با کمی نیروی بیشتر گاز بدهید.
• هرگز کلاچ را به سرعت رها نکنید؛ این کار باعث از کار افتادن موتور یا از کنترل خارج شدن چرخ جلو می‌شود.
• با شروع حرکت به جلوی موتورسیکلت، پای چپ را روی جایگاه قرار دهید.
• پس از اینکه موتورسیکلت کمی به جلو حرکت کرد و کلاچ رها شد، دستتان را از روی اهرم کلاچ بردارید و دوباره روی دستگیره‌ی فرمان بگذارید.

پارک ‌کردن

موتورسیکلت را در مکانی امن و قانونی پارک کنید. نشانه‌ها، جداول علامت‌گذاری‌شده و عقل سلیم به شما نشان می‌دهند کجا مجاز به پارک‌کردن هستید.

موتورسیکلت‌ها فقط مجازند به‌صورت زاویه‌دار پارک کنند، درحالی‌که سایر وسایل نقلیه ملزم به پارک موازی با جایگاه پارک خودرو هستند. موتورسیکلت را با زاویه‌ی حدود ۴۵ تا ۶۰ درجه با جایگاه پارک یا لبه‌ی جاده پارک کنید، در این حالت موتورسیکلت شما خیلی از محل پارک فاصله نمی‌گیرد. چرخ عقب باید در فاصله‌‌ی ۵۰ سانتی‌متری (۲۰ اینچی) از محل پارک باشد.

هنگام پارک‌کردن موتورسیکلت، از جک کناری استفاده کنید. چرخ جلو باید کاملاً به سمت چپ چرخیده و قفل شده باشد. کلید را از روی موتور بردارید.

پارک‌کردن در تپه‌ها

وقتی در چنین جایی هستید، بهتر است در سربالایی پارک کنید. این کار مانع غلطیدن موتورسیکلت به جلو می‌شود. اگر جدولی وجود دارد، چرخ عقب را در تماس با جدول قرار دهید تا از غلطیدن موتورسیکلت به عقب جلوگیری کنید.

توصیه می‌شود موتورسیکلت را در مناطق سرپایینی پارک نکنید. اگر مجبور به این کارید، موقتاً موتوسیکلت را با زاویه‌ی حدود ۴۵ درجه نسبت به جدول پارک کنید. حتماً موتورسیکلت را روی دنده‌ی یک قرار دهید. فرمان را به سمت چپ قفل کنید. اگر موتورسیکلت حرکت کند، احتمالاً به سمت چپ به زمین می‌افتد.

تایرها و کشش

کشش یعنی میزان اتصال و تماس تایرهای موتورسیکلت با سطح جاده. از بین رفتن کشش، پیامدهای فاجعه‌باری برای هر راننده‌ای در پی دارد، به‌ویژه رانندگان و سرنشینان یک وسیله‌ی نقلیه‌ی دوچرخ.

راننده برخی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کشش تایرها مانند سرعت، شتاب و ترمز را می‌تواند کنترل کند. سایر عوامل مربوط ‌به رانندگی مسئولانه است که شامل مراقبت و نگهداری از ترمزها و ویژگی‌های تایر است.

در زمان انتخاب و نگهداری تایرها، موارد زیر را در نظر بگیرید:

مواد سازنده: ترکیبات نرم‌تر کشش بهتری را برای رانندگی در شرایط خاص آب‌وهوایی فراهم می‌آورند. این نوع تایرها ممکن است زودتر از سایر تایرها فرسوده شوند.

فشار تایر: تایر باید فشار مناسب را مطابق با مشخصات تولید تایر حفظ کند. تایرهایی که فشاری بیشتر یا کمتر از اندازه‌ی موردتأیید دارند، به‌دلیل تماس اندک با سطح جاده، کشش خود را از دست خواهند داد. نامناسب‌ بودن باد تایرها بر فرسودگی تایرها هم تأثیر می‌گذارد.

الگوهای رویه‌ی تایر: رویه‌ای را انتخاب کنید که مناسب شرایط منطقه‌ای باشد که در آنجا رانندگی می‌کنید.

فرسودگی و عمق آج: در زمانی که تولیدکننده توصیه کرده است تایرها را تعویض کنید. استفاده از تایرهای فرسوده خطرناک است و کشش مناسب و ایمنی مطلوبی نخواهد داشت.

کشش تایر در تماس با سطوح مرطوب جاده‌ای و بخش‌های فلزی جاده مانند پل‌های فلزی کاهش خواهد یافت. برف و یخ، لاین‌های رنگ‌شده، چاله‌ها و ترک‌ها بر سطح تماس تایر با جاده تأثیر می‌گذارند. برخی مواد روی سطح جاده‌ها مانند سنگریزه‌، شن، برگ درختان، ضد یخ‌ها، مواد نفتی و مایعات ریخته‌شده روی جاده باعث کاهش کشش می‌شود.
هنگام بارندگی، جاده‌ها در چند دقیقه‌ی نخست بسیار لغزنده‌اند. قبل از رانندگی مرتباً سطح جاده را ارزیابی کنید تا باتوجه‌ به شرایط جاده تصمیم بگیرید و اقدامات لازم برای جلوگیری از لغزیدن روی سطح خیس را انجام دهید.

همیشه آگاه باشید که استفاده از کشش مقدار مشخصی دارد. اگر سطح کشش بیش از مقدار موردنیازتان باشد، کنترل موتورسیکلت را از دست خواهید داد. ترمزکردن، پیچیدن، حرکت در مسیرهای دارای انحنا و سرعت‌های بالا به کشش بیشتری نیاز دارد.

ترمز کردن و توقف

اکثر موتورسیکلت‌ها مجهز به دو ترمزند که جداگانه عمل می‌کنند. اغلب یک ترمز جلو وجود دارد که با دست عمل می‌کند و یک ترمز عقب که با پا عمل می‌کند.

برخی از موتورسیکلت‌ها مجهز به سیستم‌های ترمزی‌اند که عملیات ترمز جلو و عقب را به یکدیگر ارتباط می‌دهد. سیستم‌های ترمز ضدقفل نیز برای برخی از مدل‌ها استفاده می‌شود. برای اطلاع از دستورالعمل‌ها و نحوه‌ی درست استفاده از ترمزها، به راهنمای کاربر موتورسیکلت خود مراجعه نمایید.

هنگام توقف در شرایط عادی، ترمز جلو و عقب را هم‌زمان ‌‌بگیرید. وقتی هر دو ترمز عمل کنند، وزن راننده به جلو‌ی موتورسیکلت منتقل می‌شود. در این موقعیت، سه‌چهارم کشش ترمز روی تایر جلو است. هرچه نیروی ترمز بیشتر باشد، این میزان کشش افزایش می‌یابد و تقریباً تمام کشش ترمز روی تایرهای جلو قرار می‌گیرد. در نتیجه سطح تماس تایر عقب با جاده ممکن است ازبین برود و کنترل موتورسیکلت از دست راننده خارج شود.

بهتر است با افزایش تدریجی فشار ترمز بگیرید. این افزایش تدریجی باعث می‌شود بتوانید نیروی ترمز موردنیاز برای رسیدن به ترمزگیری آستانه‌ای را کنترل کنید. نقطه‌ی آستانه‌ی ترمزگیری دقیقاً قبل از قفل شدن چرخ‌ها است.

در ادامه نکاتی درباره‌ی کاهش سرعت و توقف موتورسیکلت می‌خوانید:

ترمزکردن عادی

• ترمزکردن و تغییر دنده را در محلی امن و خالی از ترافیک تمرین کنید.
• برای ترمز کردن بهتر باید یاد بگیرید چطور از نیروی ترمز به‌ صورت متعادل بین ترمزهای جلو و عقب استفاده کنید. (با یادگیری نحوه‌ی صحیح ترمزگیری متوجه می‌شوید که چه زمانی تایرها در حال لیز خورد هستند).
• تغییر به دنده‌ی پایین هنگام ترمزگیری از لیزخوردن موتورسیکلت جلوگیری می‌کند و به شما کمک می‌کند با استفاده از موتور، سرعت موتورسیکلت را کاهش دهید. اگر هنگام تغییر به دنده‌ی پایین ترمز نکنید، چراغ ترمز فعال نمی‌شود و رانندگان پشت‌سرتان متوجه نخواهند شد که درصدد کاهش سرعتید. به‌ همین علت بهتر است بین هر بار تغییر به دنده پایین‌تر و در زمان کاهش سرعت موتورسیکلت به آرامی ترمز کنید.
• هنگام ترمزکردن در پیچ‌ها، مسیرهای منحنی و جاده‌های لغزنده یا ناهموار، بااحتیاط ترمز کنید. هنگام چرخیدن چرخ‌ها تا جای ممکن ترمز نگیرید.
• قبل از توقف باید کم‌کم دنده را کم کنید تا به دنده‌ی یک برسید، در این حالت، در صورت نیاز می‌توانید سریعاً به جلو حرکت کنید.
• هنگام توقف‌، ترمز عقب را محکم نگه دارید.
• اگر هنگام حرکت با موتورسیکلت کمی هم ترمز را بفشارید، چراغ ترمز فعال می‌شود. این عمل ممکن است سایر رانندگان را گیج کند. به‌علاوه، ترمزها را فرسوده خواهد کرد.

زمان و فاصله‌ی توقف

همه‌ی رانندگان نمی‌دانند در چه مدت و چه فاصله‌ای یک موتورسیکلت کاملاً متوقف می‌شود، پس ممکن است اشتباه پیش‌بینی کنند و منجر به تصادف ‌شوند. سه عاملی که زمان و فاصله‌ی لازم برای توقف را تعیین می‌کند درک، عکس‌العمل و ترمزگیری است.

مهارت‌های بصری راننده، سطح توجه، توانایی‌ تصمیم‌گیری، میزان خستگی و مصرف الکل یا سایر مواد مخدر بر چگونگی درک، عکس‌العمل و ترمزگیری تأثیر می‌گذارند.
درک زمان به معنی آگاهی از مدت‌زمان شناسایی وضعیت و درک ضرورت توقف است. این مدت‌زمان معمولاً حدود سه‌چهارم ثانیه است. رانندگان کم‌تجربه‌تر اغلب در شناسایی خطر کندتر عمل می‌کنند. درک فاصله به معنی آگاهی از مسافتی است که موتورسیکلت در طول این زمان طی می‌کند.

زمان عکس‌العمل (پاسخ) یعنی وقتی ضرورت ترمزگیری درک شد، چه مدت طول می‌کشد دست یا پاهای شما ترمز بگیرد. میانگین زمان عکس‌العمل سه‌چهارم یک ثانیه است. فاصله‌ی عکس‌العمل نیز به معنی مسافتی است که موتورسیکلت در طول این زمان طی می‌کند.

زمان ترمزگیری مدت‌زمانی است که طول می‌کشد پس از ترمزگرفتن، موتورسیکلت توقف کند. فاصله‌ای که در این مدت طی شده را فاصله‌ی ترمزگیری می‌نامند. فاصله‌ی حقیقی ترمزگیری به سرعت، وزن موتورسیکلت، کشش تایرها روی سطح جاده، کیفیت ترمزها، شرایط جاده و آب‌وهوا و مهارت راننده بستگی دارد.

فاصله‌ی توقف شامل فاصله‌ی درک، عکس‌العمل و ترمزگیری است.

فراموش نکنید وقتی سرعت موتورسیکلت را زیاد کنید، مدتی که طول می‌کشد موتورسیکلت بایستد و مسافتی که قبل از ایستادن طی می‌کند را افزایش خواهید داد.

مسیرهای دارای پیچ و زاویه

روش‌های متفاوتی برای هدایت موتورسیکلت هنگام چرخش به یک زاویه یا پیچیدن (از خیابانی به خیابان دیگر) و حرکت در مسیر دارای پیچ‌ و خم وجود دارد.

قبل از رانندگی در ترافیک، پیچیدن را در جایی امن و بدون ترافیک تمرین کنید. با سرعت پایین به پیچ‌ها نزدیک شوید (کمتر از ۲۰ تا ۲۵ کیلومتر بر ساعت). قبل از پیچیدن دنده را به دنده‌ی یک یا دو تغییر دهید.

در زمان پیچیدن سرعت موتورسیکلت را کنترل کنید. بپیچید و چرخ جلو را کنترل کنید، هم‌زمان ‌‌به مسیری که می‌خواهید بروید نگاه کنید. این فرایند به مهارت‌های بینایی خوب، حفظ تعادل و هماهنگی بین کلاچ، گاز و ترمز عقب نیاز دارد. از چراغ‌ها استفاده کنید، اما در تمام مسیر پیچیدن، دستگیره را محکم نگه دارید.

مسیرهای دارای پیچ

برای حرکت در مسیر پیچ‌دار، در سرعت‌های بالاتر از ۲۰ تا ۲۵ کیلومتر در ساعت، باید در مهارت چرخاندن دستگیره‌ی مخالف جهت پیچ (Push-steering) تسلط پیدا کنید.
(چرخاندن دستگیره‌ی مخالف جهت پیچ (Push-steering)، به چرخاندن دستگیره برخلاف جهت (counter-steering) نیز شناخته می‌شود.) چرخاندن فرمان بر خلاف جهت پیچ به معنی فشاردادن یکی از دستگیره‌های فرمان به یک سمت برای خم‌کردن موتورسیکلت است. دستگیره‌ی سمت چپ را فشار دهید تا موتورسیکلت به چپ خم شود و به ‌سمت چپ حرکت کنید. دستگیره‌ی سمت راست را فشار دهید تا موتورسیکلت به راست خم شود و به ‌سمت راست حرکت کنید.

هنگام حرکت در مسیر منحنی و پیچ‌دار، شما و موتورسیکلت باید به ‌طرف داخل منحنی خم شوید. وقتی فرمان را مخالف جهت پیچ می‌چرخانید، با افزایش میزان فشار روی دستگیره، موتورسیکلت بیشتر خم خواهد شد. هر چه سرعت بیشتر باشد، موتورسیکلت باید بیشتر خم شود. وقتی در نزدیکی انتهای پیچ قرار دارید، به ‌تدریج فشار روی دستگیره را کم کنید تا موتورسیکلت به‌ حالت عمودی برگردد. در صورت نیاز دستگیره را به جهت مخالف فشار دهید تا موتورسیکلت صاف شود.

بسیاری از رانندگان موتورسیکلت، به‌ویژه بی‌تجربه‌ها، درباره‌ی سرعت مطمئن برای پیچ‌ها قضاوت اشتباه می‌کنند و با سرعت زیاد وارد پیچ‌ها می‌شوند.

• در صورت نیاز، قبل از ورود به مسیرهای پیچ، سرعت را کاهش دهید و دنده را کم کنید.
• وقتی شرایط جاده و آب‌وهوا نامساعد است، سرعت را کمتر کنید.
• کاملاً به روبرو و مسیر پیچ نگاه کنید.
• فرمان را مخالف جهت بپیچید تا موتورسیکلت در مسیر پیچ خم شود.
• از کم یا زیادکردن ناگهانی سرعت هنگام پیچیدن و خم‌شدن موتورسیکلت خودداری کنید. تغییر ناگهانی سرعت باعث می‌شود موتورسیکلت کشش و اصطکاک خود با جاده را از دست دهد.
• در موقعیت‌های اورژانسی می‌توانید در مسیرهای منحنی و پیچ‌دار از هر دو ترمز استفاده کنید، اما هرگز وقتی موتورسیکلت خم شده است این کار را نکنید. قبل از ترمزگرفتن، موتورسیکلت را به حالت عمودی برگردانید و مراقب باشید چرخ‌ها قفل نشوند. استفاده از ترمزگیری آستانه‌ای، به جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها کمک خواهد کرد.
• وقتی به انتهای پیچ نزدیک شدید، کم‌کم شتاب بگیرید.

لغزیدن

لغزیدن موتورسیکلت نتیجه‌ی موارد زیر است:

• استفاده‌ی نامناسب از گاز، کلاچ و ترمزها.
• کنترل نامطمئن موتورسیکلت یا نامتناسب با شرایط جاده.
• پیچیدن یا چرخیدن خیلی سریع و تیز فرمان به ‌ویژه در مسیرهای دارای پیچ و خم.
• پیچیدن با سرعت بالا.
• ترمزگیری بسیار محکم که معمولاً برای ترمز عقب اتفاق می‌افتد.
• شتاب‌ گرفتن بسیار سریع.
• ترمزگرفتن و پیچیدن هم‌زمان.

تأثیر این نوع اشتباهات راننده ممکن است در شرایط نامساعد جاده مانند لغزندگی و وجود شن یا سنگریزه وخیم‌تر شود.

سعی کنید در موقعیت لیزخوردن قرار نگیرید. از قبل وضعیت را پیش‌بینی کنید تا مجبور به عکس‌العمل سریع نشوید. اگر با جاده آشنا نیستید، سرعتتان را کم کنید.

اگر لیز خوردید، وحشت‌زده نشوید. به مسیرتان نگاه کنید و فرمان را در جهت حرکت قرار دهید تا مجدداً کنترل موتورسیکلت را به ‌دست آورید.

اگر به‌ دلیل شتاب زیاد موتورسیکلت، کشش و اصطکاک از بین رود، اهرم گاز را به ‌آرامی شل کنید و با نگاه‌کردن به مسیر روبرویتان موتورسیکلت را کنترل کنید.

فصل ۰۵: مدیریت ریسک در ترافیک

رعایت احتیاط هنگام رانندگی

هنگام رانندگی در ترافیک باید رویکردتان پیشگیرانه باشد. همیشه بااحتیاط رانندگی کنید. برخلاف رانندگان سایر وسایل نقلیه، درصورت وقوع تصادف، شما کمربند ایمنی یا محافظ ندارید. تصادفات بین موتورسیکلت‌ها و وسایل نقلیه‌ی دیگر اغلب موجب جراحت راننده‌ی موتوسیکلت می‌شود.

دیدن موتورسیکلت‌ و سرنشینانش نسبت ‌به خودروهای سواری و وسایل نقلیه‌ی دیگر بسیار دشوارتر است. رانندگان بسیاری از وسایل نقلیه‌ی موتوری حضور موتورسیکلت‌ها در جاده را پیش‌بینی نمی‌کنند، آن‌ها را نمی‌بینند و صدایشان را نمی‌شنوند. برخی از رانندگانی که با موتورسیکلت تصادف کرده‌اند می‌گویند به‌هیچ‌وجه آن موتورسیکلت و راننده را ندیده‌اند.

شما نمی‌توانید مطمئن باشید که رانندگان دیگر شما را حتماً می‌بینند. بنابراین همیشه باید سایر کاربران جاده را در نظر بگیرید و اقدامات آن‌ها را پیش‌بینی کنید. اگر راننده‌ای شما را نبیند، ممکن است جلوی شما بپیچد یا به لاینی که شما در آن هستید تغییر مسیر دهد. حتماً در قسمتی از جاده که امکان دارد سایر رانندگان بهتر شما را ببینند، قرار بگیرید. شاید لازم باشد بوق بزنید تا به دیگران هشدار دهید در نزدیکی آن‌ها هستید.

نقاط کور

حتی وقتی آینه‌های دید عقب درست تنظیم شده باشد، منطقه‌ی وسیعی در پشت و طرفین راننده را فقط با آینه‌ نمی‌توان دید. این مناطق درحقیقت نقاط کور هستند. هنگام راندن موتورسیکلت، همیشه از روی شانه پشت‌سرتان را نگاه کنید تا قبل از تغییر لاین مطمئن شوید نقاط کورتان خالی از ترافیک است.

تا حد امکان از نقاط کور سایر رانندگان دور بمانید. موتورسیکلت و راننده‌ی آن به‌راحتی می‌توانند در نقطه‌ی کور پنهان شوند. اگر در نقطه‌ی کور یک راننده باشید و آن راننده بدون بررسی موقعیت پشت‌سر خود تغییر لاین دهد، احتمالاً شما را نخواهد دید و به‌ سمت فضای رانندگی شما حرکت خواهد کرد. وقتی پشت‌سر یا طرفین سایر وسایل نقلیه رانندگی می‌کنید، در قسمتی از جاده قرار بگیرید که در آینه‌های داخل یا خارج آن به‌وضوح دیده شوید. اگر شما نتوانید راننده‌ی وسیله‌ی نقلیه‌ی دیگر را در آینه‌های یک وسیله‌ی نقلیه ببینید، آن راننده هم احتمالاً نمی‌تواند آن‌ را ببیند.

در تصویر زیر مشاهده می‌کنید که راننده‌ی خودروی سواری در آینه‌های دید عقب داخل یا خارج خودرو می‌تواند راننده‌ی موتورسیکلت B را ببیند، اما قادر به دیدن رانندگان C و D نیست.

مدیریت فضای پیرامون خود و در معرض دید بودن

هرگز فرض را بر این نگذارید که سایر رانندگان شما را می‌بینند. مسیر روبرو و پیرامون خود را نگاه کنید. یک مسیر فرار برای موقعیت‌های اضطراری در نظر بگیرید. بهترین محافظت ایجاد فاصله‌ای قابل‌مدیریت در اطراف است؛ یعنی فاصله‌ی ایمن بین شما و سایر وسایل نقلیه.

ایجاد چنین فاصله‌ای فرصت این را در اختیار شما می‌گذارد که:

• زمان و فضای مناسب برای اقدام‌کردن را داشته باشید و از بروز خطر یا تصادف جلوگیری کنید.
• اگر امکان توقف ندارید، مسیر فرار پیدا کنید.
• احتمال تصادف وسیله‌ی نقلیه‌ی دیگر از عقب را کاهش دهید.
• رانندگان دیگری که جلو، عقب و اطرافتان‌ هستند شما را راحت‌تر ببینند.
• زمان بیشتری برای عکس‌العمل نشان‌دادن در برابر اقدامات دیگران داشته باشید.

فاصله‌ی ایمنی با وسایل نقلیه‌ی جلویی

• فاصله با وسایل نقلیه‌ی جلویی، فضایی است که کاملاً در کنترل راننده است. مدیریت فضای عقب و طرفین ممکن است چالش‌برانگیز باشد، اما راننده به ‌خوبی می‌تواند فضای روبرو را مدیریت کند؛
• فاصله‌ای ایمن با وسیله‌ی نقلیه‌ی جلویی داشته باشید. هر چه به وسیله‌ی نقلیه‌ی جلویی نزدیک‌تر باشید، احتمال تصادف بیشتر می‌شود و زمان کافی برای مواجهه‌ی درست با خطرات در لاین خود مانند چاله یا زباله را نخواهید داشت.
• حداقل دو تا سه ثانیه قبل از وسیله‌ی نقلیه‌ی جلویی بمانید.
• در سرعت‌های بالاتر یا وقتی شرایط مناسب نیست، نور ضعیف یا آب‌وهوای نامساعد، حداقل سه تا چهار ثانیه عقب‌تر از وسیله‌ی نقلیه‌ی جلویی حرکت کنید.

فاصله‌ی ایمنی با وسیله‌ی نقلیه‌ی پشت‌سر

• در آینه‌های موتورسیکلت ببینید وسیله‌ی نقلیه‌ای پشت‌سرتان هست یا نه.
• اگر وسیله‌ی نقلیه‌ی پشت شما، فاصله‌اش را با شما کم کرده و به سمتتان نزدیک می‌شود، سرعتتان را به‌تدریج کم کنید تا اجازه دهید از کنارتان عبور کند و فاصله‌تان را با او، که اکنون در جلوی شما قرار گرفته، بیشتر کنید. این کار زمان و فضای بیشتری را برای کاهش سرعت یا توقف تدریجی به شما می‌دهد. به‌علاوه، گزینه‌های بیشتری برای انجام اقدام به‌موقع در برابر وسیله‌ی نقلیه‌ی عقبی خواهید داشت. با این کار احتمال تصادف از عقب را کاهش می‌دهید.

فاصله‌ی ایمن با وسیله‌ی نقلیه‌ی کناری

• برای حفظ فاصله‌ی ایمن با وسایل نقلیه‌ی کناری، موتورسیکلت را کنار وسیله‌ی نقلیه‌ی دیگر یا در نقاط کور وسایل نقلیه‌ی لاین کناری نرانید. راننده‌ی وسیله‌ی نقلیه‌ی لاین کناری ممکن است بدون بررسی موقعیت با نگاه‌کردن از روی شانه به ‌سمت لاین شما حرکت کند.
• هرگز کنار یک موتورسیکلت دیگر در یک لاین رانندگی نکنید. این کار غیرقانونی است. همچنین با این کار گزینه‌های کمتری برای مسیر فرار خواهید داشت.
• نزدیک لبه‌ی لاین یا لبه‌ی جدول خیابان نرانید. این کار رانندگان دیگر را ترغیب به حرکت به ‌سمت لاین شما خواهد کرد.

فاصله‌ی ایمن با وسایل نقلیه‌ی سنگین

• بین خود و وسایل نقلیه‌ی سنگین فاصله‌ی بیشتری ایجاد کنید. رانندگان این نوع وسایل نقلیه، نقاط کور بزرگ‌تری در پشت و طرفین خود دارند. اگر فاصله‌ی بسیار کمی با وسیله‌ی نقلیه‌ی سنگین جلویی داشته باشید، راننده نمی‌تواند شما را ببیند. دیدتان به روبروی جاده هم کاهش خواهد یافت و رانندگان سایر وسایل نقلیه‌ی جلویی هم، کمتر امکان دیدن شما را دارند.

فاصله‌ی ایمن در زمان گردش به راست

• هرگز در حد فاصل بین جدول خیابان و یک وسیله‌ی نقلیه‌ی دیگر رانندگی نکنید، به‌ویژه یک وسیله‌ی نقلیه‌ی سنگین که قصد گردش به راست را دارد. در این موقعیت راننده‌ی آن وسیله‌ی نقلیه ممکن است نتواند شما را ببیند. سعی کنید در این موقعیت قرار نگیرید. تا وقتی که گردش به راست آن خودرو تمام نشده است، نزدیک نشوید.

فاصله‌ی ایمن با وسایل نقلیه‌ی پارک‌شده

• هنگام عبور از کنار وسایل نقلیه‌ی پارک‌شده، در طرف چپ لاین جاده بمانید. با این کار احتمال حرکت ناگهانی فردی از جلوی وسیله‌ی نقلیه‌ی پارک‌شده یا بازشدن درب خودرو به ‌سمت مسیر حرکتتان را در نظر گرفته‌اید.
• توجه داشته باشید که ممکن است راننده‌ بخواهد خودروی خود را از کنار جدول یا لاین پارکینگ حرکت دهد، پس باید همیشه فضای کافی را برای این منظور در نظر بگیرید. این راننده هنگام خروج از پارک از روی شانه نگاه کرده تا وضعیت جاده را بررسی کند، اما ممکن است شما را ندیده باشد.
• به علائمی که نشان می‌دهد راننده در حال حرکت از کنار جدول یا لاین پارکینگ است توجه کنید. سرنشین کنار راننده، چشمک‌زدن چراغ راهنما، روشن‌شدن چراغ‌های ترمز و علامت‌دادن با دست از جمله علائم نشان‌دهنده‌ی این حرکت‌ هستند. سرعت خود را کم کنید و آماده‌ی بوق‌زدن باشید، لاین را تغییر دهید یا بایستید.

انتخاب لاین و موقعیت لاین

ایمن‌ترین لاین و ایمن‌ترین موقعیت در آن را باتوجه ‌به شرایط خود انتخاب کنید. یک مسیر فرار برای خود در نظر بگیرید. هنگام تصمیم‌گیری درباره لاینی که انتخاب می‌کنید، به شرایط جاده توجه کنید. آمادگی تصحیح موقعیتتان در لاین خود و نسبت‌به سایر وسایل نقلیه را داشته باشید و برای تغییر لاین‌‌ هنگام تغییر وضعیت ترافیک جاده آماده باشید.

مسیرهای چهارلاین به بالا

حداقل دو لاین در هر جهت جاده

در جاده‌ی چهارلاینه، درصورت امکان در لاین سفر سمت راست برانید. در بخش چپ لاین خودتان رانندگی کنید. در این حالت وقتی وسایل نقلیه‌ی دیگر وارد لاین شما می‌شوند و به چپ حرکت می‌کنند، شما می‌توانید فضای لاین خود را حفظ کنید.

وقتی مجبورید در لاین کناری خط زرد جداکننده برانید، در طرف راست این لاین رانندگی کنید؛ یعنی جایی که چرخ‌های راست یک وسیله‌ی نقلیه حرکت می‌کند. با این کار مسیری در چپ و راست لاین شما، مسیری بدون استفاده خواهد بود و بدین طریق می‌توانید دو مسیر فرار برای موقعیت‌های خطرناک و اضطراری ایجاد می‌کنید. در این حالت وقتی وسایل نقلیه‌ی دیگر وارد لاین شما می‌شوند و به راست حرکت می‌کنند، شما می‌توانید فضای لاین خود را حفظ کنید. البته فراموش نکنید که خیلی نزدیک به وسایل نقلیه‌ی جلویی حرکت نکنید، وسایل نقلیه‌ی لاین روبرو که قصد گردش به چپ دارند شما را در آنجا نمی‌بینند.

مسیرهای دولاینه

یک لاین در هر جهت جاده

بخش چپ لاین، جایی که چرخ‌های چپ یک وسیله‌ی نقلیه حرکت می‌کنند، معمولاً امن‌ترین منطقه برای راندن موتورسیکلت در مسیرهای دولاینه است. در این موقعیت:

• رانندگان وسایل نقلیه‌ی روبرویی به‌وضوح شما را می‌بینند.
• به‌راحتی در آینه‌های دید عقب وسایل نقلیه‌ی جلویی دیده می‌شوید.
• به‌راحتی وسایل نقلیه‌ی روبرو را می‌بینید.
• در محل تلاقی جاده که در سمت چپ شما قرار دارد به‌راحتی ترافیک جاده را می‌بینید و دیده می‌شوید.
• فاصله‌ی مناسبی از وسایل نقلیه‌ای دارید که از سمت راست وارد لاین می‌شوند.
• فاصله‌ی مناسبی از عابرین پیاده، حیوانات، خیابان‌ها، آشغال‌های جاده و جدول دارید.
• می‌توانید از لغزندگی‌های ناشی از نشتی وسایل نقلیه در وسط لاین جاده دوری کنید.
• از بخش مرکزی لاین دوری کنید زیرا وزن ترافیک ثابت آن در بخش‌های چپ و راست لاین، اغلب بالاتر است.

این نکات نشان می‌دهند که چرا بهتر است از بخش چپ لاین استفاده کنید. البته گاهی هم راندن در بخش راست و به‌ندرت بخش مرکزی لاین امن‌تر است و شرایط دیده‌شدن و دیدن وسایل نقلیه‌ی دیگر و مدیریت فاصله‌ی ایمن را فراهم می‌آورند.

هیچ موقعیتی از لاین را نمی‌توان ایمن‌ترین موقعیت در همه‌ی شرایط دانست. در ادامه به بعضی دیگر از شرایطی اشاره شده است که باید در آن امن‌ترین جای لاین برای رانندگی را انتخاب کنید:

• قبل از بالارفتن از یک تپه، از بخش راست لاین خود استفاده کنید. وسیله‌ی نقلیه‌ی روبرو هم ممکن است بخواهد در لاین شما از آن تپه عبور کند.
• هنگام رانندگی در منطقه‌ی پیچ‌دار، موقعیتی از لاین را انتخاب کنید که بهترین دید را از پیچ روبرو به شما بدهد.
• خودروی سنگینی که به ‌سمت شما می‌آید می‌تواند حالت باد جاده را تغییر دهد. این خودرو ممکن است جلوی باد مخالف قوی را بگیرد یا با عبور از کنار شما باد شدیدی را ایجاد کند. در هر حالت می‌تواند باعث شود کنترل موتورسیکلت را از دست بدهید. هنگام نزدیک‌شدن یک وسیله‌ی نقلیه‌ی سنگین، در بخش راست لاین خود باشید و محکم دستگیره‌های فرمان را نگه دارید. پس از عبور این وسیله‌ی نقلیه و قبل از بازگشت به موقعیت قبلی‌تان در لاین باید چند ثانیه صبر کنید.

تغییر لاین‌

در تغییر لاین‌ نباید ریسک کنید. مسیرتان را از قبل برنامه‌ریزی کنید تا تغییر لاین به حداقل برسد.

درصورت نیاز به تغییر لاین به شرح زیر عمل کنید:

• اطمینان یابید وضعیت تغییر لاین امن و قانونی باشد.
• قبل از تغییر لاین به ترافیک و خطرات احتمالی توجه کنید. در آینه‌ها ترافیک پشت‌سرتان را ببینید.
• نقاط کور لاینی را که قصد حرکت به آن دارید، با نگاه‌کردن از روی شانه به پشت‌سر بررسی کنید.
• چراغ راهنما را روشن کنید و در صورت تمایل با دست علامت دهید.
• دوباره از روی شانه پشت‌سرتان را نگاه کنید و اگر شرایط امن بود، لاین را تغییر دهید. اگر شرایط امن نبود، دوباره از اول مراحل تغییر لاین را شروع کنید.

تقاطع‌ ها

قوانین رانندگی در تقاطع‌ها برای رانندگان موتورسیکلت مشابه سایر رانندگان است. باتوجه‌به اینکه در تقاطع امکان گردش به چپ، گردش به راست و حرکت مستقیم وجود دارد، احتمال تصادف در آن زیاد است. احتیاط، پیش‌بینی شرایط و کنترل سرعت برای حرکت در تقاطع‌ها ضروری است.

بسیاری از تصادفات در تقاطع اتفاق می‌افتد. برخی از این تصادفات به دلیل قضاوت اشتباه درباره‌ی زمان و فضای موجود است؛ وقتی:

راننده‌ی موتورسیکلت در حال گردش به چپ در جلوی وسایل نقلیه‌ی روبرویی است.
رانندگان وسایل نقلیه‌ی روبرویی در حال گردش به چپ در جلوی راننده‌ی موتورسیکلتی هستند که قصد حرکت به مسیر مستقیم را دارد.
رانندگان وسایل نقلیه از جاده‌های سمت چپ یا راست راننده موتورسیکلت، در حال ورود به تقاطع هستند.

• برای کاهش احتمال تصادفات در تقاطع‌ها اینطور عمل کنید:
• هنگام نزدیک‌شدن به تقاطع، برای کاهش سرعت و ترمزکردن آماده باشید.
• فاصله‌ی ایمن مناسب در تمامی جهات موتورسیکلت را در لاین خود حفظ کنید، بدین طریق به‌خوبی در معرض دید قرار می‌گیرید و دید خوبی هم خواهید داشت.
• هنگام نزدیک‌شدن به تقاطع چندین مرتبه سمت چپ، راست و نواحی مرکزی را بررسی کنید تا از وجود عابرین پیاده، ترافیک و خطرات احتمالی آگاه شوید.
• به آینه‌های موتورسیکلت نگاه کنید تا از وضعیت ترافیک آگاه شوید.
• برای تغییر لاین یا موقعیت خود در لاین آماده باشید تا بتوانید خودتان را از خطرات احتمالی دور نگه دارید.

هنگام نزدیک‌شدن به تقاطع، امن‌ترین موقعیت لاین به محل موقعیت سایر وسایل نقلیه بستگی دارد.

اگر راننده‌ی وسیله‌ی نقلیه‌ی روبرو قصد گردش به چپ دارد، یا راننده‌ای درصدد ورود به تقاطع از سمت چپ است، سرعتتان را کم کنید و به بخش مرکزی یا سمت راست لاین خود حرکت کنید. این کار فضای بین شما و سایر وسایل نقلیه را بیشتر می‌کند. برای موقعیتی که این وسیله‌ی نقلیه مسیر شما را قطع کند، یک مسیر فرار انتخاب کنید. هرگز فرض را بر این نگذارید که سایر رانندگان شما را می‌بینند و متوجه شما هستند.

اگر راننده‌ای قصد ورود به تقاطع از سمت راست را دارد، در سمت چپ لاین خود بمانید. این کار فضای بین شما و وسیله‌ی نقلیه‌ی در حال ورود از سمت راست را بیشتر می‌کند. برای موقعیتی که این وسیله‌ی نقلیه مسیر شما را قطع کند یک مسیر فرار انتخاب کنید.

اگر چند وسیله‌ی نقلیه قصد ورود به تقاطع از هر دو طرف تقاطع را دارند، در سمت چپ لاین قرار بگیرید. در این صورت اگر یکی از آن‌ها جلوی شما حرکت کند، فضا و زمان بیشتری برای عکس‌العمل دارید.

اگر موتورسیکلت شما در تقاطع خراب شده و استارت نمی‌زند، باید به خارج از تقاطع حرکت کنید. در شرایطی امن، در حالی که در سمت چپ موتورسیکلت قرار گرفته‌اید، آن را حرکت دهید تا از ترافیک و تقاطع خارج شود. اگر موتورسیکلت شما چراغ خطر دارد، این چراغ‌ها را روشن کنید.

سبقت‌ گرفتن

سبقت‌گرفتن از وسایل نقلیه‌ی دیگر، اقدامی پرخطر است. تا وقتی لازم نیست، هرگز سبقت نگیرید. فقط در منطقه‌ی سبقت قانونی و در صورت امن بودن شرایط سبقت بگیرید.

چه زمان نباید سبقت گرفت؟

هرگز از وسیله‌ی نقلیه‌ای که در حال حرکت در مسیر مشابه شماست سبقت نگیرید، اگر:

• برای یک عابر پیاده توقف کرده است.
• به ‌صورت ناگهانی و غیرمنتظره سرعتش را کم کرده است.
• در حال نزدیک‌شدن یا توقف در مسیری است که خط راه‌آهن از آن عبور کرده است.

هرگز سبقت نگیرید

• وقتی در نزدیکی یک تپه یا در بالای آن هستید.
• وقتی در تقاطع هستید یا به آن نزدیک می‌شوید.
• در جایی هستید که دید واضحی از مسیر روبرو ندارید، مانند پیچ‌ها.
• وقتی در شانه‌ی جاده (لاین توقف موقعیت‌های اورژانسی) رانندگی می‌کنید.

هرگز با عبور از بین دو وسیله‌ی نقلیه و در فضای بین لاین‌ها سبقت نگیرید. این کار غیرقانونی و خطرناک است.

هنگام سبقت‌گرفتن از خودروهای امدادی یا کامیون‌های جرثقیل‌دار که در جاده توقف کرده‌‌اند و چراغ‌های چشمک‌زنشان روشن است، باید سرعتتان را به شصت کیلومتر بر ساعت یا به حداکثر سرعت مجاز، هر کدام که پایین‌تر است، کاهش دهید. این قانون برای لاین‌های کناری وسایل نقلیه‌ی متوقف‌شده اِعمال می‌شود. جریمه‌ی افزایش سرعت در این مناطق دوبرابر می‌شود.

البته اگر در لاین کناری وسایل نقلیه‌ی متوقف‌شده هم قرار ندارید، باید کاملاً مراقب باشید و بااحتیاط برانید.

سرعتتان را کم کنید و بین خودتان و کارکنان و تجهیزات امدادی حاضر در صحنه، فاصله‌ی زیادی ایجاد کنید. همچنین مراقب حرکت کارکنان در اطراف صحنه‌ی حادثه باشید.

سبقت در بزرگراه‌های دولاینه

هنگام نیاز به استفاده از لاین روبرو برای سبقت‌گرفتن در بزرگراه دولاینه، قوانین زیر را رعایت کنید و به‌خاطر بسپارید که تخطی از سرعت مجاز غیرقانونی است.

• در بخش چپ لاین خود برانید تا فاصله‌ی دید مقابل خود را افزایش دهید.
• حداقل دو ثانیه فاصله‌ی ایمن تا خودروی جلویی را حفظ کنید، تا زمانی که آماده‌ی سبقت باشید.
• ترافیک لاین روبرو را بررسی کنید تا اطمینان یابید فضا و زمان کافی برای سبقت ایمن در اختیار دارید.
• آینه‌ها را برای بررسی ترافیک پشت‌سرتان نگاه کنید.
• از روی شانه به ‌سمت چپ نگاه کنید تا اطمینان یابید کسی قصد سبقت‌گرفتن از شما را ندارد.
• چراغ راهنمای سمت چپ را روشن کنید و از علائم دستی استفاده کنید.
• دوباره ترافیک لاین روبرو را بررسی کنید.
• مطمئن شوید که هنوز فضا و زمان لازم برای سبقت‌گرفتن را در اختیار دارید.
• به ‌سمت لاین روبرو حرکت کنید تا از وسیله‌ی نقلیه‌ی مدنظر سبقت بگیرید.
• قبل از بازگشت به لاین خود مطمئن شوید می‌توانید مسیر جلوی آن وسیله‌ی نقلیه را در آینه‌ی دید عقب سمت راست خود ببینید.
• از روی شانه سمت راست نگاه کنید تا مطمئن شوید فضای کافی برای شما در جلوی این وسیله‌ی نقلیه وجود دارد.
• علامت دهید و به لاین حرکت خود برگردید.

وقتی از شما سبقت می‌گیرند

وقتی یک وسیله‌ی نقلیه از شما در یک بزرگراه دولاینه سبقت می‌گیرد، سرعت ثابت و موقعیت خود در لاین حرکت را حفظ کنید. افزایش سرعت در زمان سبقت سایر وسایل نقلیه از شما، غیرقانونی و خطرناک است.

اگر وسیله‌ی نقلیه‌ای که سبقت گرفته نیاز به بازگشت سریع به لاین شما دارد تا از موانع و ترافیک روبرو اجتناب کند، شما باید سرعت خود را کاهش دهید و به‌ سمت راست حرکت کنید. به وسیله‌ی نقلیه سبقت‌گرفته کمک کنید تا فضای کافی برای بازگشت به لاین امن را داشته باشد. پس از اینکه آن وسیله‌ی نقلیه کاملاً سبقت گرفت، به ‌سمت چپ لاین خود بازگردید.

نکات مهم

در ادامه به برخی نکات مهم برای کاهش احتمال تصادف اشاره شده است:

• با رانندگی در امن‌ترین موقعیت لاین، تا حد امکان سعی کنید در معرض دید رانندگان سایر وسایل نقلیه‌ی موتوری قرار بگیرید.
• به محیط اطراف خود و سایر وسایل نقلیه‌ی موتوری آگاه باشید.
• با استفاده از علائم گردش و چراغ ترمز سعی کنید در تقاطع‌ها با سایر رانندگان و موتورسواران ارتباط برقرار کنید.
• با استفاده از علائم دست، احتمال دیده‌شدن خود را افزایش دهید.
• حداقل دو تا سه ثانیه فاصله‌ی ایمن را با وسیله‌ی نقلیه‌ی جلویی حفظ کنید.
• فاصله‌ی ایمن مناسب را در همه‌ی جهات مسیر حرکتتان حفظ کنید.
• مسیر حرکت را حداقل ۱۲ ثانیه قبل در نواحی شهری و ۲۰ تا ۲۵ ثانیه قبل در نواحی روستایی بررسی کنید.
• خطرات احتمالی و واکنش‌های مناسب، مانند کاهش سرعت یا تغییر لاین‌ برای جلوگیری از بروز خطر یا کاهش آن، را شناسایی کنید.

فصل ۰۶: رانندگی در شرایط چالش‌برانگیز

نور اندک و کاهش دید

باتوجه ‌به اینکه در نور اندک، دیدن دشوارتر است یا هنگامی که قابلیت دیدن به هر دلیلی کاهش یافته است، احتمال ازدست‌ دادن کنترل یا تصادف‌کردن افزایش می‌یابد.

• وقتی توانایی دید واضح شما کاهش یافته، سرعت خود را کم کنید و بااحتیاط رانندگی کنید تا از بروز خطر جلوگیری کنید.
• تعیین فاصله در تاریکی بسیار دشوارتر از روشنایی روز است. چشم‌ شما با تکیه بر اختلاف سایه و نور خورشید تعیین می‌کند که چقدر از یک شیء فاصله دارید. در ساعات تاریکی به ‌علت نور چراغ‌ها، این احتمال وجود دارد که اختلاف بین سایه و نور از بین برود یا اشتباه تعیین شود. همواره از فاصله‌ی خود با وسایل نقلیه‌ی جلویی آگاه باشید و سرعتتان را مطابق با آن تنظیم کنید.
• با سرعتی رانندگی کنید که امکان توقف راحت را در فاصله‌ای که چراغ‌های جلوی موتورسیکلت روشن است، داشته باشید. اگر با سرعتی بیشتر از آنچه گفته شد برانید، فرصتی برای اجتناب از خطرات یا موانع موجود در مسیر را نخواهید داشت.
• در جاده‌های کم‌نور، نوربالای چراغ‌ جلو را روشن کنید تا بخش بیشتری از مسیر روبرو را ببینید. قبل از اینکه به فاصله‌ی ۱۵۰ متری (۴۲۹ فوتی) وسیله‌ی نقلیه‌ی جلویی برسید یا در فاصله‌ی ۳۰۰ متری (۹۸۴ فوتی) وسیله‌ی نقلیه‌ی لاین روبرو قرار بگیرید، نور چراغ را به نورپایین تغییر دهید.
• تنها راه آگاهی از شرایط مسیر پیش‌رو و افزایش دید خود به جاده این است که از نور چراغ جلوی وسیله‌ی نقلیه‌ی جلویی استفاده کنید. دنباله‌ی سایه‌ها و چراغ‌های جلو به شما هشدار می‌دهند که به دست‌انداز نزدیک شده‌اید یا جاده ناهموار است.
• هنگام سبقت‌گرفتن از سایر وسایل نقلیه در تاریکی و وقتی قابلیت دید کاهش یافته است، بااحتیاط رانندگی کنید.
• در معرض دید باشید. از لباس و لوازمی استفاده کنید که دارای ویژگی‌های انعکاسی، مثل نوارهای بازتابنده‌ی نور، باشند. در صورت امکان یک کلاه ایمنی مجهز به لوازم بازتابنده داشته باشید. همچنین می‌توانید رفلکتورها را به موتورسیکلتتان وصل کنید.

• عینک محافظ، محافظ صورت و محافظ باد را تمیز نگه دارید. اگر خط و خش زیادی روی آن‌ها وجود دارند، بهتر است تعویض شوند. در طول شب فقط از شیشه‌های غیررنگی و تمیز استفاده کنید.
• همواره، به‌ویژه هنگام طلوع و غروب خورشید، مراقب حیوانات باشید. ببینید حیوانات در جاده یا نزدیکی جاده حضور دارند یا نه. جاده و آبراه‌ها را بررسی کنید تا از حرکت یا انعکاس نور در چشم حیوانات آگاه شوید.
• همواره هشیار باشید. اگر دچار خستگی شدید، بایستید و استراحت کنید.

وقتی قابلیت دیدن به ‌علت باران، مه، دود یا گردوغبار کاهش یافته است، اقدامات پیشگیرانه و احتیاطی مشابه رانندگی در شرایط نور اندک را انجام دهید. همراهی آب‌وهوای نامساعد و نور اندک قابلیت دید را کمتر می‌کنند. با کاهش سرعت، سعی کنید موقعیت رانندگی خود را مطابق با شرایط تنظیم کنید.
هنگام رانندگی در مه، نورپایین چراغ‌های جلو را روشن کنید. اگر از نوربالا استفاده کنید، نور چراغ مه را به پشت‌سر شما منعکس می‌کند و باعث درخشش بیش‌ازحد نور چراغ خواهد شد. این شرایط ممکن است در دود، گردوغبار، باران و برف نیز به‌وجود آید.

آب‌وهوای نامساعد و درجه‌ی حرارت شدید

شرایط آب‌وهوایی نامساعد ممکن است بر شما و توانایی‌تان در کنترل موتورسیکلت تأثیرگذار باشد. سعی کنید از رانندگی در آب‌وهوای نامساعد خودداری کنید. هنگام رانندگی در بهار و پاییز بااحتیاط رانندگی کنید؛ زیرا ممکن است آب‌وهوای زمستان غافلگیرتان کند. گزارشات هواشناسی و شرایط جاده‌ای را بررسی کنید و با‌توجه ‌به امنیت خود تصمیم بگیرید.

درجه حرارت‌های پایین‌تر، ناشی از هوای سرد یا باد سرد، ممکن است باعث کاهش دمای داخلی بدن شود. اگر سردتان شود، توانایی تمرکز و عکس‌العملتان تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت. درجه حرارت‌های بالا یا گرمای شدید هوا ممکن است باعث کم‌آب شدن بدن و درنهایت گرمازدگی شود. برای محافظت از خود، لباس مناسب بپوشید. (برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی درجه‌ حرارت‌های شدید به فصل ۲ مراجعه کنید.)

توفان و بادهای قوی بر توانایی شما در کنترل موتورسیکلت تأثیر می‌گذارد و حفظ موقعیت در لاین حرکت را دشوار می‌کند. در شرایط باد، با پاهای خود، قسمت ران پا، محکم موتورسیکلت را بگیرید. بخش بالاتنه‌ی خود را ریلکس کنید و بازوهایتان را خم و شل کنید.

اگر با باد مخالف قوی مواجه شدید، در جهت مخالف باد خم شوید. یک فاصله‌ی ایمن مناسب ایجاد کنید تا در صورت کاهش ناگهانی باد مخالف، آماده باشید. با انتخاب لاین یا موقعیتی از لاین که از ترافیک روبرویتان دور باشد، می‌توانید این فاصله را ایجاد کنید. موقعیتی از لاین را انتخاب کنید که امکان تداوم حضور در آن لاین را داشته باشید.

هنگام رانندگی در باد شدید کاملاً هوشیار باشید. در این شرایط ممکن است به‌سرعت دچار خستگی شوید. اگر باد بسیار شدید است، ایمن‌ترین انتخاب برای شما رانندگی نکردن است.

خطرات تأثیرگذار بر کشش در سطح جاده

نشتی مایعات سایر وسایل نقلیه در بخش مرکزی لاین‌ها منجر به کاهش کشش تایرها می‌شوند. به‌علاوه، وقتی سطح جاده مرطوب یا خیس باشد نیز کشش کاهش می‌یابد. کف خیابان با شروع باران لغزنده می‌شود و پس از آن مایعات روغنی و کثیف به جاده سراریز می‌شود. پس از شروع باران، برای جلوگیری از مواجهه با خطرات، در مرکز لاین جاده رانندگی نکنید.

وقتی آب روی جاده باشد، ممکن است لایه‌ای از آب بین سطح جاده و تایرها ایجاد شود و سطح تماس تایرهای موتورسیکلت با سطح جاده از بین برود. این فرایند، لغزیدن روی سطح خیس (hydroplaning) نام دارد. برای کاهش خطر لغزیدن روی سطح خیس جاده، بدون ترمزکردن سرعتتان را کم کنید. اگر روی سطح خیس لیز خوردید، ترمز نکنید. به ‌سمت بالا و طول مسیرتان نگاه کنید و سرعتتان را به‌تدریج کاهش دهید و این حالت را حفظ کنید. در بخش‌هایی از جاده به‌دلیل عبور تایرهای وسایل نقلیه‌ی دیگر و پایین‌تر بودن سطح جاده در آنجا، آب جمع شده است؛ سعی کنید در آن بخش‌ها رانندگی نکنید.
سنگ‌ ریزه، شن، ترک‌های روی آسفالت، گل، علائم رنگ‌شده‌ی روی جاده و سطوح فولادی مانند سرپوش حفره‌های تأسیسات، میزان کشش را کاهش می‌دهد و باید از رانندگی روی این سطوح خودداری کنید یا به ‌طور کلی بااحتیاط رانندگی کنید.
کثیفی، سنگ‌ریزه و شن جمع‌شده در کنار جاده در مناطق مسکونی و به‌ویژه در نواحی دارای پیچ و سراشیبی منجر به حضور این مواد در بزرگراه‌ها می‌شود. به‌دلیل ریختن شن در جاده در طول زمستان، در بهار وضعیت جاده در بدترین حالت است. هنگام پیچیدن با سرعت بالا، لبه‌های جاده را به‌دقت نگاه کنید و هنگام ورود به بزرگراه‌ و خروج از آن‌، سرعتتان را کاهش دهید و رانندگی‌تان را با شرایط موجود تطبیق دهید.
تا حد امکان در جاده‌های تمیز که یخ یا برف روی آن‌ها وجود ندارد، رانندگی کنید. در مناطق دارای سایه و روی پل‌ها و روگذرها ممکن است تکه‌های یخ شکل گیرد. در بخش‌هایی از لاین جاده رانندگی کنید که بهترین سطح کشش را دارد و سرعتتان را کاهش دهید.

وقتی سطح کشش کاهش یافته است، برای رانندگی به ‌صورت زیر عمل نمایید:

• قبل از رسیدن به سطح لغزنده، سرعت را کم کنید تا احتمال ازدست دادن کنترل و لغزیدن را کاهش دهید.
• قبل از ورود به پیچ، به‌ویژه وقتی سطح جاده خطرناک است، سرعت را کم کنید.
• تغییر ناگهانی سرعت یا مسیر باعث می‌شود کنترل موتورسیکلت از دست راننده خارج شود. تنظیم سرعت، تغییر دنده‌ها، پیچیدن، گردش و ترمزکردن را به صورت تدریجی و آرام انجام دهید.
• هنگام استفاده از ترمز جلو، به‌تدریج اهرم ترمز را فشار دهید. اگر به ترمزگیری محکم‌تر نیاز است، فشار را تصاعدی وارد کنید تا چرخ جلو قفل نشود. هنگام ترمزگیری روی یک سطح لغزنده، ترمز جلو همچنان عمل می‌کند.
• ترمز آستانه‌ای (ترمزگیری تا حدی که درست قبل از قفل‌شدن چرخ‌ها است) برای ترمز عقب تا از قفل‌شدن چرخ عقب جلوگیری کنید.
• اگر مجبورید روی سطح لغزنده رانندگی کنید، سعی کنید مانع خم شدن موتورسیکلت شوید. کنترل موتورسیکلت خم شده روی سطح لغزنده ممکن است از دست شما خارج شود.
• از ترمزگیری محکم، شتاب‌گرفتن سریع و حرکت‌دادن ناگهانی فرمان خودداری کنید.
• آرام و بااحتیاط حرکت کنید.

خطرات سطح جاده بر توانایی شما در کنترل موتورسیکلت ممکن است تأثیرگذار باشد.

• روی بدنه‌ی پل‌هایی از جنس گرتینگ فلزی یا روی سطح جاده‌ای که بازسازی شده و شیاردار است، موتورسیکلت با تکان مواجه می‌شود یا کمی منحرف می‌شود. اگر قبل از رسیدن به این ناحیه سرعتتان را کم کنید، احتمال ازدست دادن کنترل کاهش می‌یابد. به علاوه، سعی کنید هنگام عبور از این نواحی سرعت ثابت خود را حفظ کنید. ترمزگیری و افزایش شتاب باید به‌تدریج انجام شود.

هنگام عبور از مسیرهای ریلی بااحتیاط برانید. صرف‌نظر از زاویه‌ی مسیر یا بزرگراه، همیشه مستقیم حرکت کنید. این کار مانع حرکت به سمت لاین دیگر یا ترافیک روبرو خواهد شد. سرعت را ثابت نگه دارید و از شتاب‌گرفتن، ترمز و هر کاری که به کشش و اصطکاک نیاز دارد خودداری کنید.

فصل ۰۷: کنترل رانندگی در شرایط اضطراری

ترمزکردن و توقف در شرایط اضطراری

وقتی ترمزهای موتورسیکلت عمل می‌کنند، مخصوصاً وقتی با فشار بیشتر گرفته شوند، وزن راننده و موتورسیکلت به جلو منتقل می‌شود. بنابراین نیروی ترمزگیری بیشتر روی ترمز جلو اِعمال می‌شود تا ترمز عقب.

شما باید ترمزگیری را تمرین کنید تا بفهمید چقدر می‌توانید هر ترمز را، بدون اینکه چرخ قفل شود، فشار دهید. ترمزگیری در نقطه‌ای قبل از قفل‌شدن چرخ را ترمزگیری آستانه‌ای می‌گویند. قفل‌نشدن چرخ‌ها به شما اجازه می‌دهد حتی با وجود ترمزکردن بتوانید فرمان موتورسیکلت را کنترل کنید. به‌علاوه، از لغزیدن موتورسیکلت جلوگیری می‌کند. اگر یک چرخ قفل شود و لیز بخورد، تایر ممکن است به یک طرف لیز بخورد و درنتیجه کنترل موتورسیکلت بسیار دشوار می‌شود.

اگر موتورسیکلت شما ترمز ضدقفل (ABS) دارد، باید ترمزکردن را تمرین کنید تا به‌خوبی با این نوع ترمزگیری آشنا شوید.
با نگاه‌کردن به آینه‌ها هنگام رانندگی از رخدادهای پشت‌سرتان مطلع می‌شوید. وقتی مجبورید سریع توقف کنید، با نگاه‌کردن به آینه‌ها از وقوع تصادف از عقب جلوگیری می‌کنید.

ترمزگیری کنترل‌شده در شرایط اضطراری

• سعی کنید با استفاده از مسیر فرار این مسئله را حل کنید. اگر وقتی چرخ جلوی موتورسیکلت به یک سمت چرخیده است، مجبورید ترمز بگیرید، به‌تدریج و با استفاده از ترمزگیری آستانه‌ای، این کار را انجام دهید. فشار کمتری نسبت ‌به حالت عادی اِعمال کنید.
• اگر امکان رفع مشکل وجود ندارد، موتورسیکلت را به حالت عمودی و چرخ جلو را در مسیر مستقیم و‌ صاف نگه دارید، سپس از ترمزگیری آستانه‌ای استفاده کنید.
• چنانچه چرخ جلو قفل شده است، اهرم ترمزدستی را رها کنید، تا نقطه‌ای که چرخ از حالت قفل خارج شود، سپس دوباره به‌تدریج ترمز بگیرید.
• اگر ترمز عقب قفل شده است، آن را به حالت قفل نگه دارید. فقط وقتی ترمز عقب را رها کنید که در یک سطح سست مانند شن یا سنگریزه هستید و نیاز به کنترل دارید.
• همچنان پاهای خود را روی جایگاه مخصوص نگه دارید. اگر پاهایتان را بردارید، نمی‌توانید دوباره ترمز عقب را بگیرید یا دنده را تغییر دهید.

توقف اورژانسی

• اگر امکان رفع مشکل وجود ندارد و مجبورید در سریع‌ترین زمان ممکن توقف کنید، وقتی موتورسیکلت در حالت خمیده قرار ندارد از هر دو ترمز استفاده کنید تا حد آستانه به بالاترین سطح برسد.

موانع

اجتناب از موانع

اگر ناگهان یک مانع در مسیر شما ظاهر شده، ممکن است نتوانید به‌موقع موتورسیکلت را متوقف کنید. برای جلوگیری از تصادف می‌توانید با کنترل، به اطراف مانع تغییر مسیر دهید. برای حرکت به ‌سمت راست محیط پیرامون مانع، با چرخاندن دستگیره‌ی سمت چپ، موتورسیکلت را به راست خم کنید. برای حرکت به سمت چپ محیط پیرامون مانع، با چرخاندن دستگیره‌ی سمت راست، موتورسیکلت را به چپ خم کنید.

تغییر ناگهانی در شتاب، فرمان یا ترمزگیری وقتی موتورسیکلت خم شده است، می‌تواند کنترل را از دست خارج کند. توصیه می‌شود وقتی می‌خواهید به‌دلیل وجود مانع تغییر مسیر دهید، ترمز نگیرید. اگر نیاز به ترمزگیری دارید، قبل از خم‌شدن و پس از عمودی و صاف‌شدن موتورسیکلت این کار را انجام دهید.

عبور از روی مانع

اگر مجبورید از روی مانعی عبور کنید که خیلی دیر متوجه وجود آن شده‌اید و وقت برای تغییر مسیر یا توقف نیست، طبق مراحل زیر عمل کنید:

• با شل‌کردن اهرم گاز، سرعت را کم کنید. در صورت امکان، قبل از رسیدن به مانع، ترمز آستانه‌ای بگیرید.
• دستگیره‌های فرمان را محکم بگیرید. بازوهایتان حالت راحتی داشته باشند.
• چرخ جلو را مستقیم و روبه‌جلو نگه دارید.
• وزنتان را بیشتر روی قسمت عقب صندلی منتقل کنید.
• کمی روی جایگاه پاها بایستید.
• اگر با سرعت پایین رانندگی می‌کنید، کمی شتاب بگیرید تا چرخ جلو به مانع برسد.
• پس از ردشدن از روی مانع، به موقعیت نشستن عادی برگردید و سرعتتان را تنظیم کنید.
• پس از برخورد شدید با یک مانع، در شرایط امن، از جاده خارج شوید و بایستید. قبل از حرکت، تایرها و دور چرخ‌ها را بررسی کنید تا صدمه ندیده باشند.

مشکلات مکانیکی

در تعمیرات و نگهداری موتورسیکلتتان باید منظم باشید تا مانع مشکلات مکانیکی اورژانسی شوید. با انجام این اقدامات می‌توانید از بسیاری از مشکلات مکانیکی جلوگیری کنید.

گیرکردن اهرم گاز

یکی از مشکلات مکانیکی، گیرکردن اهرم گاز است. در این زمان راننده باید سریع فکر کند تا راه‌حلی پیدا کند.

اگر اهرم گاز گیر کند، مراحل زیر را دنبال کنید:

• اهرم کلاچ را فشار دهید، از سوئیچ خاموش‌کردن اضطراری موتور استفاده کنید.
• محل امنی برای توقف پیدا کنید.
• علامت دهید و با ایمنی از جاده خارج شوید.
• به‌تدریج از ترمزها استفاده کنید.
• هنگام توقف، چراغ‌های خطر را فعال کنید (اگر موتورسیکلت مجهز به این قطعه است).
• تا زمانی که مشکل برطرف نشده است، دوباره رانندگی نکنید.

لرزش در چرخ‌ها

لرزش به معنی تکان‌خوردن چرخ جلو از یک طرف به طرف دیگر است. دلایل احتمالی لرزش در چرخ‌ها عبارتند از:

• فشار نامناسب تایر یا تایرها
• خم‌شدن چرخ‌ها یا رینگ‌ها
• تراز نبودن چرخ‌ها
• به‌سرعت شتاب‌گرفتن
• محکم نگه‌داشتن دستگیره‌های فرمان
• شل‌شدن پرّه‌ی چرخ‌ها یا کشش نامناسب پرّه‌‌ی چرخ‌ها
• نصب اشتباه محافظ باد
• توزیع بار نابرابر
• رانندگی با سرعتی بیشتر از توانایی موتورسیکلت

اگر در چرخ جلوی موتورسیکلت لرزش ایجاد شود، طبق این مراحل عمل کنید:

• ترمزها نگیرید.
• به‌تدریج گاز را رها کنید و سرعت را کم کنید.
• درصورت امکان، علامت دهید و به‌صورت ایمن از جاده خارج شوید.
• وقتی سرعت موتورسیکلت به‌ قدر کافی کاهش یافت، بااحتیاط ترمز بگیرید تا متوقف شوید.
• چراغ‌های خطر را فعال کنید.
• برای برطرف‌کردن مشکل تصمیم بگیرید. اگر امکان حل مشکل در همان زمان وجود ندارد، قبل از شروع رانندگی از مکانیک متخصص بخواهید موتورسیکلت را بررسی کند.

پنچر شدن لاستیک

اگر یکی از تایرها به‌طور غیرمنتظره پنچر شود، نیاز به عکس‌العمل سریع برای حفظ کنترل موتورسیکلت دارید. شاید صدای ترکیدن تایر را نشنوید، اما می‌توانید با تغییر مسیر دسته‌های موتورسیکلت، از پنچری لاستیک آگاه شوید. پنچری لاستیک بر کنترل و جهت حرکت فرمان تأثیر می‌گذارد، به‌ویژه اگر مربوط ‌به لاستیک جلو باشد.
اگر تایر جلوی موتورسیکلت به‌طور ناگهانی پنچر شود، فرمان سنگین یا سفت خواهد شد.

• دستگیره را محکم نگه دارید و سعی کنید فرمان مستقیم باشد.
• ترمز نگیرید.
• اهرم گاز را شل کنید.
• وزن خود را روی قسمت عقب صندلی منتقل کنید.
• وقتی شرایط ایمن است، به لاین سفر جاده حرکت کنید و از جاده خارج شوید.
• بااحتیاط ترمز جلو را بگیرید تا در محلی امن به‌تدریج توقف کنید.
• چراغ‌های خطر را فعال کنید (اگر مجهز به این قطعه است).

اگر تایر عقب موتورسیکلت به‌طور ناگهانی پنچر شود، عقب موتورسیکلت از یک طرف به طرف دیگر حرکت خواهد کرد.

• دستگیره را محکم نگه دارید و سعی کنید فرمان مستقیم باشد.
• ترمز نگیرید.
• اهرم گاز را به‌آرامی شل کنید.
• موقعیت خود را روی موتورسیکلت حفظ کنید.
• وقتی شرایط ایمن است، به سمت لاین سفر جاده حرکت کنید و از جاده خارج شوید.
• بااحتیاط ترمز عقب را بگیرید تا در محلی امن به‌تدریج توقف کنید.
• چراغ‌های خطر را فعال کنید (اگر مجهز به این قطعه است)

اجسام پرتاب‌شده به‌سمت موتورسوار

حشرات، سنگ‌ریزه‌ها و آشغال‌هایی که از سمت وسایل نقلیه‌ی دیگر به سمت موتورسوار پرتاب می‌شوند، ممکن است هنگام رانندگی با شما برخورد کنند. درصورت امکان، رانندگی خود را تنظیم کنید تا از خطرات احتمالی دور بمانید.

شما باید همیشه از محاظ چشم و صورت مناسبی استفاده کنید (به فصل ۲ رجوع کنید). اگر از محافظ صورت استفاده نکنید، ممکن است اشیاء پرتاب‌شده در هوا نگذارند شما واضح ببینید. حتی می‌توانند باعث درد شدید یا ازبین رفتن بینایی شوند. یک موتورسیکلت دارای محافظ باد، محافظت بیشتری در برابر اشیاء پرتاب‌شده در هوا در مقایسه با دیگر موتورسیکلت‌ها دارد.

حشرات می‌توانند باعث کثیف‌شدن لبه یا لنز‌های محافظ صورت شوند و سنگ‌های پرتاب‌شده نیز ممکن است باعث ترک‌خوردن محافظ شوند. ترک‌خوردگی دید را مختل می‌کند. اگر نمی‌توانید واضح ببینید، بر کنترل موتورسیکلت تمرکز کنید. وقتی شرایط امن است، به لاین سفر حرکت کنید و از جاده خارج شوید. در محلی امن توقف کنید و مشکل را برطرف کنید. هرگز سعی نکنید هنگام حرکت مشکل را برطرف کنید.

حیوانات

رفتار حیوانات قابل‌پیش‌بینی نیست. اگر حیوانی نزدیک جاده است، سرعتتان را کم کنید و آماده‌ی تغییر مسیر یا توقف باشید. هوشیار باشید که حیوانات در زمان طلوع و غروب آفتاب فعال‌تر هستند.
موتورسیکلت‌ برای برخی از سگ‌ها جذاب است. اگر سگی از جلو یا طرفین به‌ سمت موتورسیکلت شما دوید، سرعت را کاهش دهید و دنده را کم کنید. سپس، وقتی سگ نزدیک شد، شتاب بگیرید تا فاصله بگیرید. هر دو پای خود را روی جایگاه پاها نگه دارید تا کنترل موتورسیکلت را حفظ کنید.

فصل ۰۸: حمل مسافر یا بار

رانندگی همراه‌ با مسافر

تا وقتی تجربه‌ی کافی به‌دست نیاورده‌اید، راندن موتورسیکلت با مسافر به شما توصیه نمی‌شود. حمل مسافر روی موتورسیکلت فقط در صورتی قانونی است که یک صندلی برای حمل مسافر روی موتورسیکلت طراحی شده باشد. موتورسیکلت باید دارای دستگیره و پایه‌های قرارگرفتن پا مختص مسافر باشد.

آماده‌سازی مسافر

موتورسیکلت ممکن است نیاز به تنظیماتی برای حمل وزن اضافه‌ی مسافر داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر به راهنمای کاربر موتورسیکلت خود رجوع کنید.

شاید نیاز باشد:

• سیستم تعلیق/ کمک‌فنرها را تنظیم کنید.
• بررسی کنید که زنجیر درایو شل نشده باشد.
• باد لاستیک‌ها را تنظیم کنید. بررسی کنید باد لاستیک برای رانندگی همراه با مسافر مناسب باشد. اطلاعات باد تایرها ممکن است روی موتورسیکلت یا تایرها موجود باشد.

آماده‌سازی مسافر قبل از رانندگی

تجهیزات

• مسافر حتماً باید از کلاه ایمنی تأییدشده استفاده کند. استفاده از کلاه ایمنی، طبق قانون، الزامی است.
• مسافر حتماً باید لباس محافظ و مناسب، کفش و محافظ چشم پوشیده باشد.

راهنمایی

• مسافر را راهنمایی کنید تا حتماً روی صندلی مختص مسافر بنشیند.
• اطمینان یابید پاهای مسافر به جایگاه مخصوص پاها برسد و روی آن باقی بماند. هر دو پای مسافر، حتی هنگام توقف، باید روی جایگاه بماند. لوله‌های داغ اگزوز و صداخفه‌کن اگزوز برای مسافرین خطرناک است.
• به مسافر بگویید قبل از سوار یا پیاده‌شدن به شما اطلاع دهد، تا آماده‌ی انتقال وزن باشید.

همکاری راننده و مسافر هنگام رانندگی

ارتباط و همکاری شفاف بین شما و مسافر برای کاهش احتمال جراحات و صدمات بسیار مهم است.

• برای حمل مسافر، باید برای حفظ موقعیت بدن خود قدرت بیشتری را به‌کار گیرید تا بتوانید نیروی کشش و فشار ناشی از وزن مسافر را تحمل کنید.
• مسافر باید در فاصله‌ی مناسب از شما نشسته باشد، بدون اینکه فشاری به شما وارد شود.
• توصیه شده که مسافر کمر شما را نگه دارد. با این کار بین شما و مسافر ارتباط غیرکلامی شکل می‌گیرد. مسافر همچنین می‌تواند دستگیره‌های مخصوص مسافر را نگه دارد.
• مطمئن شوید مسافر ضرورت نشتن روی جایگاه موتور در حال حرکت را درک کرده است. حرکات ناگهانی و پیش‌بینی‌نشده‌ی مسافر، کنترل موتورسیکلت را دشوار می‌کند.
• از مسافر بخواهید هنگام افزایش یا کاهش سرعت، به هر سمت که شما حرکت می‌کنید، حرکت کند.
• از مسافر بخواهید از روی شانه‌ی شما به مسیر نگاه کند تا متوجه شود چه زمانی قصد پیچیدن یا گردش دارید و وقتی شما و موتورسیکلت در طول پیچیدن یا گردش به یک سمت خم می‌شوید، آماده‌ی خم‌شدن همراه شما باشد.
• اگر مجبور به حرکت ناگهانی با موتورسیکلت، مثل شتاب‌گرفتن سریع یا تغییر لاین هستید، در صورت امکان به مسافر هشدار دهید.

نحوه‌ی راندن موتورسیکلت همراه با مسافر

حمل مسافر نسبت ‌به وقتی تنهایی رانندگی می‌کنید، نیاز به ایجاد تغییراتی در نحوه‌ی راندن موتورسیکلت دارد،.

• جک کناری موتورسیکلت را قبل از سوارشدن مسافر رها کنید.
• ابتدا در نواحی بدون تردد و سپس در شرایط ترافیکی سبک، با سرعت پایین استارت بزنید تا مسافری که برای اولین بار سوار موتور شده‌ به رانندگی عادت کند.
• باتوجه ‌به اینکه وزن اضافه‌شده روی موتورسیکلت باعث افزایش فاصله‌ی توقف می‌شود، فاصله‌ی خود با وسایل نقلیه‌ی جلویی را به سه تا چهار ثانیه افزایش دهید.
• به‌ویژه در پیچ‌وخم‌ها و دست‌اندازها با سرعت کم رانندگی کنید.
• سرعت را هنگام رانندگی کاهش دهید، زیرا وزن اضافه‌شده‌ی مسافر روی موتورسیکلت باعث افزایش زمان و فاصله‌ی توقف خواهد شد.
• هنگام ردشدن از ترافیک و ورود و پیوستن به آن سعی کنید فاصله‌ی بیشتری با وسایل نقلیه‌ی اطراف داشته باشید. وزن اضافه باعث کندترشدن شتاب موتورسیکلت خواهد شد.
• از شتاب‌گرفتن ناگهانی خودداری کنید، زیرا ممکن است مسافر تعادلش را از دست بدهد و حتی از روی موتورسیکلت بیفتد.

حمل بار

هنگام حمل بار ایمن‌تر است که بارها در محفظه یا خورجینی که برای موتورسیکلت‌ها طراحی شده‌اند، حمل شوند. بارهای کوچک را می‌توان به ‌نحوی ایمن با موتورسیکلت حمل کرد، البته اگر این بارها به ‌صورت مناسب روی موتورسیکلت قرار گرفته و بسته شده باشند.

• اطمینان یابید کیسه، کیف یا سایر اقلام، مزاحمتی برای کنترل فرمان یا توانایی شما در هدایت فرمان و کنترل موتورسیکلت نداشته باشند.
• بارها را به ‌میزان برابر در هر طرف خورجین موتورسیکلت تقسیم کنید تا تعادل حفظ شود.
• تا حد امکان مقدار بارها کم باشد.
• بار را در بالا یا طرفین محور عقب قرار دهید. قراردادن بارها در هر نقطه‌ای پشت محور عقب ممکن است بر کنترل موتورسیکلت تأثیرگذار باشد.
• بارها را به‌نحوی ایمن با تور یا تسمه‌های کشی حمل بار ببندید. طناب ممکن است کشیده شود، احتمال شل‌شدن گره‌ها هم وجود دارد، در نتیجه بارها جابجا می‌شوند یا سقوط می‌کنند. چندین تسمه را در فضای بین طرفین بارها ببندید.
• مرتباً توقف کنید و بار را بررسی کنید تا مطمئن شوید شل نشده باشد یا حرکت نکرده باشد.
• هرگز اقلام و بارها را به گلگیر جلو یا دستگیره‌ها نبندید.

یدک‌ کشیدن

اگر می‌خواهید از یدک‌کش استفاده کنید، برای ایمنی لازم است موتورسیکلت و یدک‌کش از نظر اندازه و وزن با هم مطابق باشند. بین موتورسیکلت و یدک‌کش باید اتصال خوبی برقرار باشد و بار به‌صورت مناسب در یدک‌کش قرار گرفته باشد. بسیار مهم است که قبل از شروع به حرکت، نحوه‌ی کشیدن یدک‌کش را تمرین کنید.

بازرسی یدک‌کش قبل از حرکت

• قطعات سخت‌افزاری و اتصال را بررسی کنید که به‌نحوی صحیح و ایمن به موتورسیکلت بسته شده باشند.
• چفت و بست یدک‌کش را بررسی کنید که محکم به یدک‌کش متصل شده باشد و هیچ‌گونه ترک یا اتصالات اشتباهی روی آن نباشد.
• بررسی کنید چراغ‌های راهنما، ترمز و پارک روی یدک‌کش سالم باشند و به‌خوبی عمل کنند.
• تایرهای یدک‌کش را بررسی کنید تا از وجود صدمات احتمالی و وضعیت باد تایرها مطلع شوید.
• بررسی کنید پلاک یدک‌کش محکم در محل خود نصب شده باشد.

بارگیری یدک‌کش

اقلام سنگین باید در کف یدک‌کش و یا روی آن و تا حد امکان در نزدیکی محور قرار گیرند. اقلام سبک را روی بارها قرار دهید و به‌خوبی روی بارها را محکم کنید. هرگز بیش‌ازحد بار روی یدک‌کش نگذارید، این کار روی کنترل موتورسیکلت تأثیر می‌گذارد. راهنمای حداکثر بار تولیدکننده را مطالعه نمایید.

بار یدک‌کش باید کمی به سمت جلو سنگینی داشته باشد. وزن زبانه‌ی یدک‌کش بارگیری شده باید ۱۰ تا ۱۵درصد وزن یدک‌کش باشد. وزن زبانه را می‌توانید با ترازوی وزن زبانه اندازه‌گیری کنید. این ترازو وزنی را که روی بخشی از قطعه‌ی اتصال یدک‌کش به موتورسیکلت قرار گرفته است اندازه‌ می‌گیرد. مطمئن شوید که هنگام حرکت، بار روی یدک‌کش جابجا نمی‌شود؛ تکان‌خوردن بار ممکن است تعادل یدک‌کش را بهم بزند و بر کنترل موتورسیکلت تأثیر بگذارد.

کشیدن یدک‌کش

وقتی نحوه‌ی کشیدن یدک‌کش را یاد گرفتید، به‌آرامی حرکت را شروع کنید. به مشخصات کنترل همزمان موتورسیکلت و یدک‌کش عادت کنید. وزن اضافه‌شده، زمان و فاصله‌ی موردنیاز برای توقف را افزایش می‌دهد. افزایش و کاهش سرعت، مدت بیشتری طول می‌کشد.

اگر یدک‌کش و موتورسیکلت با هم مطابقت درستی داشته باشند و کاملاً سالم باشند، عملکرد هر دو در شرایط مختلف رانندگی ایمن خواهد بود.

موتورسیکلت‌های سه‌چرخ

وسایل نقلیه‌ی سه‌چرخ در اشکال مختلف تولید می‌شوند و موتورسیکلت در نظر گرفته می‌شوند. البته مشخصات کنترل آن‌ها تقریباً با موتورسیکلت‌های دوچرخ متفاوت است و به مهارت‌های رانندگی متفاوتی هم نیاز دارند. راننده باید این مهارت‌ها را یاد بگیرد و در منطقه‌ای امن و قبل از حضور در ترافیک تمرین کند. تا زمانی که بر کنترل این وسیله‌ی نقلیه تسلط پیدا نکرده‌اید، با سرعت پایین رانندگی کنید.

برخلاف وسایل نقلیه‌ی دوچرخ، وسایل نقلیه‌ی سه‌چرخ در زمان چرخش یا پیچیدن، خم نمی‌شوند. رانندگان باتجربه هم باید در ابتدای رانندگی با موتورسیکلت سه‌چرخ، هوشمندانه عمل کنند. راننده متوجه خواهد شد که انتقال وزنش به روی صندلی به پیچیدن کمک می‌کند.

رانندگان باید بدانند که موتورسیکلت سه‌چرخ پهنای بیشتری دارد. هنگام ردشدن از کنار وسایل نقلیه‌ی پارک‌شده و پیچیدن، پهنای بیشتری را در نظر بگیرید.

توجه

اگر در آزمون شهر، از موتورسیکلت سه‌چرخ استفاده می‌کنید، گواهینامه‌ی کلاس شش شما فقط برای رانندگی موتورسیکلت‌های سه‌چرخ قابل‌استفاده است.

رانندگی با اتاقک موتورسیکلت

اگر قصد راندن موتورسیکلت به‌همراه اتاقک کناری را دارید، قبل از رانندگی در جاده بهتر است درباره‌ی نحوه‌ی رانندگی با آن تحقیق کنید و نکات لازم را یاد بگیرید.

اگر رانندگی موتورسیکلت با اتاقک برای شما کاری جدید است، بااحتیاط این کار را انجام دهید. وقتی اتاقک کناری به موتورسیکلت اضافه می‌شود، موتورسیکلت به وسیله‌ی نقلیه‌ای سه‌چرخ تبدیل می‌شود. برای افزایش مهارت و تکنیک‌های رانندگی ایمن باید تمرین کنید. در یک پارکینگ تمرین کنید و قبل از رانندگی در شرایط چالش‌برانگیزتر، مطمئن شوید مهارت کافی برای رانندگی ایمن با این وسیله را دارید. فرمان موتورسیکلت دارای اتاقک همراه تقریباً شبیه به فرمان خودروی سواری است.

اطلاعات زیر دستورالعمل رانندگی با یک اتاقک موتورسیکلت نیستند. هدف از ارائه‌ی این اطلاعات نشان‌دادن تفاوت میان رانندگی با موتورسیکلت دارای اتاقک و موتورسیکلت معمولی است؛ به‌علاوه، نکات اولیه‌ای را در اختیار شما قرار می‌دهد که می‌توانید آن‌ها را هنگام رانندگی با موتورسیکلت دارای اتاقک به‌ کار گیرید.

نکات کلی رانندگی

• به‌عنوان راننده‌ی تازه‌کار موتورسیکلت دارای اتاقک، نباید بگذارید موتورسیکلت خم شود و باید از مهارت چرخاندن فرمان در خلاف جهت که آن را هنگام رانندگی با موتورسیکلت بدون اتاقک یاد گرفته‌اید، استفاده کنید.
• اتاقک موتورسیکلت باید مجهز به فرمان باشد. این فرمان شبیه به فرمان موتورسیکلت که به طرفین خم می‌شود، نیست. فرمان این اتاقک به‌ صورت مستقیم هدایت می‌شود، یعنی باید دستگیره‌ها را بچرخانید تا به چرخ‌ها جهت دهید و به سمتی که می‌خواهید بروید حرکت کنید.
• موتورسیکلت و اتاقک همراه، مانند خودروهای سواری باید در مرکز لاین رانده شود تا از برخورد اشیاء در سمت راست به اتاقک، جلوگیری شود.
• باتوجه ‌به اینکه شما باید از خطرات جاده مانند دست‌اندازها اجتناب کنید، رانندگی و حرکت با موتورسیکلت دارای اتاقک بسیار دشوارتر از موتورسیکلت معمولی است. رانندگی با این وسیله مانند رانندگی با خودرو سواری است. هنگام اجتناب از خطرات جاده‌ای همچون دست‌اندازها، مراقب چرخ اتاقک و چرخ‌های موتورسیکلت باشید.

افزایش و کاهش سرعت

• موتورسیکلت و اتاقک همراه آن طی افزایش شتاب حرکت ممکن است به راست کشیده شوند. به‌علاوه، کاهش سرعت هم ممکن است باعث کشیدن‌شدن آن به سمت چپ شود. در زمان افزایش یا کاهش سرعت، باید دستگیره‌ها را محکم نگه دارید تا اتاقک مستقیم و صاف بماند.

ترمزگیری

• نیروی ترمزگیری ممکن است موتورسیکلت و اتاقک را به یک جهت بکشد. بسته به نوع ترمز ممکن است مجبور به استفاده بیشتر از دستگیره‌ها شوید تا اتاقک را در جهت مسیر حرکت خود نگه دارید. برای آشنایی با واکنش‌های موتورسیکلت و اتاقک همراه آن، تمرین توقف با این وسیله بسیار مهم است.
• ترمز روی چرخ اتاقک، نیروی ترمزگیری بیشتری دارد و به توقف سریع‌تر، محکم‌تر، به‌ویژه وقتی اتاقک کنار حامل مسافر باشد، کمک خواهد کرد. روش ترمزگیری به نوع ترمز روی اتاقک بستگی دارد. برای اطلاعات بیشتر به راهنمای کاربر رجوع کنید.
• اگر اتاقک ترمز نداشته باشد یا ترمزش درست تنظیم نشده باشد، هوشیار باشید که هنگام ترمزگیری، اتاقک می‌تواند باعث کشیده‌شدن موتورسیکلت و خود اتاقک به سمت چپ شود. برای حفظ وسیله در مسیر مستقیم، راننده باید دستگیره‌ها را محکم نگه دارد.
• هنگام ترمزگیری، این احتمال وجود دارد که اتاقک‌ به سمت مسیری پیش‌بینی‌نشده کشیده شود. برای جلوگیری از این اتفاق، راننده باید تنظیماتی را روی فرمان انجام دهد.

پیچ‌ها

• اتاقک ممکن است کنترل موتورسیکلت را دشوار کند، به همین دلیل، هنگام نزدیک‌شدن به پیچ‌ها سرعت خود را کاهش دهید. هنگام عبور از پیچ‌ها باید با سرعت پایین‌تری نسبت ‌به موتورسیکلت بدون اتاقک حرکت کنید.

گردش‌کردن

• قبل از گردش باید سرعتتان را کم کنید. باتوجه ‌به زاویه‌ی گردش و سرعت نزدیک‌شدن به مقصد، دنده‌ی کنونی را به یک یا دو دنده پایین‌تر تغییر دهید.
• برای گردش به راست، وزنتان را به‌ سمت راست منتقل کنید و چرخ جلو را به ‌سمت مسیر گردش قرار دهید. وقتی به نیمه‌ی مسیر گردش رسیدید، دستگیره را به عقب برگردانید تا مستقیم حرکت کنید، در این مرحله می‌توانید کمی شتاب بگیرید تا از آن ناحیه عبور کنید.
• گردش به راست باید بااحتیاط انجام شود. از آنجا که موتورسیکلت و اتاقک خارج از مرکز هستند، اِعمال فشار به‌ سمت چپ نیروی گریز از مرکز باعث می‌شود اتاقک در گردش به راست از روی زمین بلند شود. اگر اتاقک بلند شد، به‌آرامی دستگیره‌ی فرمان را به راست بچرخانید. با این کار کل اتاقک به راست برمی‌گردد و از حرکت به چپ جلوگیری می‌‌شود.
• برای گردش به چپ، وزنتان را به ‌سمت چپ منتقل کنید. این کار کمک می‌کند چرخ عقب موتورسیکلت روی زمین بماند و تلاش زیادی برای هدایت فرمان نکنید.

فصل ۰۹: رانندگی گروهی

ایمنی در زمان رانندگی گروهی

رانندگی به‌صورت گروهی قوانینی دارد که به حفظ ایمنی تمامی موتورسواران گروه در طول مسیر حرکت کمک می‌کند. هر عضو گروه از طرفی مسئول ایمنی خودش است و از طرف دیگر نباید سایر اعضای گروه را در موقعیت خطرناک قرار دهد.

در رانندگی گروهی نباید بیش از پنج راننده حضور داشته باشند. تعداد بیشتر باعث می‌شود رانندگان در نواحی شهری از گروه جدا شوند. همچنین در رانندگی گروه‌های بزرگ‌تر، سبقت‌گرفتن و سبقت سایر وسایل نقلیه در بزرگراه بسیار خطرآفرین است.
سرعت رانندگی تمامی راننده‌ها باید متناسب با دیگران باشد و هر راننده باید از طریق بررسی آینه‌های عقب، مراقب راننده‌های پشت‌سرش باشد.
برنامه‌ریزی از قبل ضروری است. تمام اعضای گروه باید مسیر را بشناسند. همچنین باید از علائم مربوط‌ به سوخت‌گیری، تغییر لاین، توقف، دوره‌ی استراحت، خطرات جاده‌ای و موقعیت‌های اضطراری آگاه باشند.
برخی موقعیت‌ها راننده‌ها را مجبور به توقف رانندگی در گروه می‌کند تا وقتی که شرایط رانندگی برای راندن موتورسیکلت ایمن شود. پس از ایمن‌شدن شرایط می‌توان دوباره گروه را تشکیل داد.

الگوی زیگزاگ

راننده‌ای باتجربه باید رهبر یا پیشتاز گروه باشد. راننده‌های کم‌تجربه‌تر نباید رهبر گروه شوند. راننده رهبر یا پیشتاز، مسئول تصمیم‌گیری‌ها درباره‌ی حفظ ایمنی گروه است. گروه از این تصمیمات پیروی می‌کند، مگر اینکه موقعیت برای انجام آن ایمن نباشد.

تمامی رانندگان باید از زمان و فاصله‌ی توصیه‌شده نسبت ‌به سایر رانندگان جلویی مطلع باشند و موقعیت هر راننده در لاین را بدانند.

هرگز از موتورسیکلتی که در لاین شماست سبقت نگیرید. رانندگی کنار موتورسیکلت دیگر در یک لاین مشابه غیر قانونی است. رانندگی کنار وسیله‌ی نقلیه‌ یا موتورسیکلت دیگر در لاین‌های متفاوت نیز ایمن نیست و توصیه نمی‌شود. هر دوی این موارد ممکن است توانایی راننده برای حرکت در موقعیت‌های اضطراری را محدود کند. این کار باعث مسدودشدن مسیر تردد در جهت مشابه و با سرعت‌های مختلف می‌شود. برای حفظ موقعیت رانندگی گروهی و رعایت فاصله‌ی ایمن و مناسب طبق الگوی زیگزاگی در یک لاین مشابه رانندگی کنید.

در الگوی زیگزاگی، راننده‌ها در موقعیت‌های متغیر چپ و راست، پشت‌سر راننده‌ی پیشتاز گروه قرار دارند. هر راننده یک مسیر فرار دارد و باید فاصله‌ی ایمنی را با سایر وسایل نقلیه در جلو و پشت‌سر رعایت کند.

• راننده‌ی دوم با فاصله‌ی حداقل یک ثانیه پشت‌سر راننده‌ی پیشتاز در موقعیتی دیگر از لاین مشابه او می‌ماند.
• راننده‌ی سوم با فاصله‌ی حداقل دو ثانیه پشت‌سر راننده‌ی پیشتاز در موقعیت مشابه حرکت راننده‌ی پیشتاز رانندگی می‌کند.
• راننده‌ی چهارم با حفظ فاصله‌ی حداقل دو ثانیه پشت‌سر راننده‌ی دوم حرکت می‌کند.
• راننده‌ی پنجم با فاصله‌ی حداقل چهار ثانیه پشت‌سر راننده‌ی پیشتاز و با فاصله‌ی حداقل دو ثانیه پشت‌سر راننده‌ی سوم در موقعیت مشابه همان لاین رانندگی می‌کند.

تعداد اعضای گروه باید عددی فرد باشد تا راننده‌ی پیشتاز و راننده‌ی آخر بتوانند با علائم دستی ارتباط برقرار کنند و هنگام رانندگی طبق الگوی زیگزاگی به‌راحتی همدیگر را ببینند.

بزرگراه‌های دولاینه

موقعیت‌یابی لاین

در بزرگراه‌های دولاینه (یک لاین برای هر مسیر)، راننده‌ی پیشتاز باید در موقعیت چپ لاین حرکت کند. در این نوع جاده‌ها، طرف چپ لاین موقعیت اصلی برای راننده‌ی پیشتاز است. مسیر فرار راننده‌ی پیشتاز، طرف راست لاین است.

راننده‌ی دوم با فاصله‌ی حداقل یک ثانیه پشت‌سر راننده‌ی پیشتاز و در طرف راست لاین مشابه حرکت می‌کند. راننده‌ی سوم با فاصله‌ی دو ثانیه پشت‌سر راننده‌ی پیشتاز در طرف چپ همان لاین حرکت می‌کند و راننده‌های دیگر نیز به‌همین‌ترتیب باید قرار بگیرند.

سبقت‌گرفتن

فقط در صورتی که ضروری است سبقت بگیرید. رانندگان در بزرگراه‌های دولاینه باید فقط در شرایط ایمن و قانونی هر دفعه فقط از یک وسیله‌ی نقلیه‌ سبقت بگیرند.
راننده‌ی پیشتاز اولین راننده‌ای است که سبقت می‌گیرد. او پس از سبقت‌گرفتن به‌ صورت ایمن باید به طرف چپ لاین برگردد و فاصله‌ی ایمن را با قسمت جلوی وسیله‌ی نقلیه‌ای که از آن سبقت گرفته است رعایت کند و فضای کافی برای راننده‌ی بعدی ایجاد کند.
پس از عبور کامل راننده‌ی پیشتاز، راننده‌ی دوم باید به موقعیت چپ لاین بیاید و صبر کند تا شرایط امن شود تا سبقت بگیرد. راننده‌ی دوم باید صبر کند تا فضای کافی در جلوی وسیله‌ی نقلیه‌ای که از آن سبقت گرفته ایجاد شود و به‌صورت ایمن در جلوی آن قرار گیرد. این روش بسیار ایمن‌تر و راحت‌تر از شلوغ‌کردن جلوی وسیله‌ی نقلیه‌ای است که از آن سبقت گرفته‌اید.

سایر اعضای گروه باید همین روش را به ‌کار گیرند. پس از سبقت‌گرفتن، هر راننده باید در موقعیت قبل از سبقت خود در لاین حرکت قرار بگیرد.

بزرگراه‌های چندلاینه – دو لاین در هر طرف مسیر

لاین راست – موقعیت راننده

وقتی گروه در یک بزرگراه دارای دو لاین، در جهت مشابه رانندگی می‌کند، گروه باید در لاین سفر به راست حرکت کند. راننده‌ی پیشتاز باید در موقعیت چپ در لاین راست رانندگی کند. در این موقعیت راننده‌ی پیشتاز دو مسیر فرار برای موقعیت‌های اضطراری دارد، یکی به‌ سمت راست لاین و دیگری به ‌سمت چپ لاین.
راننده‌ی دوم با فاصله‌ی حداقل یک ثانیه پشت‌سر راننده‌ی پیشتاز در سمت راست لاین مربوطه قرار می‌گیرد. راننده‌ی سوم با فاصله‌ی دو ثانیه پشت‌سر راننده‌ی پیشتاز در سمت چپ همین لاین رانندگی می‌کند، سایر رانندگان نیز به‌همین‌ترتیب باید رانندگی کنند.

لاین چپ – موقعیت راننده

اگر نیاز به استفاده از لاین چپ باشد، راننده‌ی پیشتاز باید در سمت راست این لاین حرکت کند. در این شرایط، موقعیت راست لاین موقعیت غالب است تا از لاین در برابر ورود وسایل نقلیه‌ی دیگر محافظت کند. به‌علاوه، قرارگرفتن در این موقعیت به راننده‌ی پیشتاز دو مسیر فرار، به‌ سمت چپ و راست لاین، می‌دهد.
راننده‌ی دوم با فاصله‌ی حداقل یک ثانیه، پشت‌سر راننده‌ی پیشتاز در موقعیت چپ از لاین مربوطه قرار می‌گیرد. راننده‌ی سوم با فاصله دو ثانیه پشت‌سر راننده‌ی پیشتاز در موقعیت راست این لاین رانندگی می‌کند، سایر رانندگان نیز به‌ همین‌ ترتیب باید رانندگی کنند.

تغییر لاین گروهی

برای تغییر لاین‌ در بزرگراه چندلاینه، راننده‌ی پیشتاز باید قصد خود را با علامت‌دهی و استفاده ‌از علائم دستی از قبل تعریف‌شده نشان دهد. سپس تمامی راننده‌های دنبال‌کننده هم باید با علامت‌دهی قصدشان برای تغییر لاین را نشان دهند.
وقتی فضای کافی در لاین بعدی باشد، آخرین راننده‌ی لاین، اولین نفری است که لاین خود را تغییر می‌دهد. وقتی راننده‌ی آخر با ایمنی کامل به لاین جدید منتقل شد، سایر اعضای گروه به‌ترتیب لاین خود را تغییر می‌دهند. گروه باید ترتیب تغییر لاین سایر اعضای گروه را قبل از آغاز رانندگی مشخص کند، البته به‌ غیر از راننده‌ی آخر که اولین نفر لاین خود را تغییر می‌دهد. یکی از ترتیب‌های توصیه‌شده برای این کار از این قرار است: راننده‌ی آخر، راننده‌ی چهارم، راننده‌ی سوم، راننده‌ی دوم و سپس راننده‌ی پیشتاز.
اگر گروه برای سبقت‌گرفتن تغییر لاین‌ می‌دهد، گروه قبل از بازگشت به لاین اولیه‌ی خود باید صبر کند تا تمامی رانندگان از آن وسیله‌ی نقلیه سبقت بگیرند.
راننده‌ی پیشتاز باید قصد خود برای بازگشت به لاین اولیه را با علامت‌دهی و استفاده از علائم دستی از قبل تعریف‌شده نشان دهد. سپس تمامی رانندگان از راننده‌ی اول تا راننده‌ی آخر با علامت‌دهی قصدشان برای تغییر لاین را نشان می‌دهند.

پس از سبقت‌گرفتن از وسیله‌ی نقلیه‌ی مربوطه و وقتی فضای کافی برای تمامی موتورسیکلت‌ها موجود باشد، راننده‌ی آخر اولین نفری است که به لاین اولیه برمی‌گردد. وقتی راننده‌ی آخر با ایمنی کامل تغییر لاین داد، سایر اعضای گروه به‌ترتیب لاین خود را تغییر می‌دهند. ترتیب باید از قبل تعیین شده باشد. یکی از ترتیب‌های توصیه‌شده از این قرار است: راننده‌ی آخر، راننده‌ی چهارم، راننده‌ی سوم، راننده‌ی دوم و سپس راننده‌ی پیشتاز. رانندگان گروه باید موقعیت مشابه خود قبل از سبقت را در لاین اشغال کنند.

بزرگراه‌های چندلاینه- حداقل سه لاین در هر طرف مسیر

در بزرگراه‌های چندلاینه معمولاً بهترین انتخاب برای گروه، رانندگی در دورترین لاین به سمت راست است. دومین انتخاب لاین چپ دورتر است. اگر گروه مجبور به رانندگی در لاین دیگری غیر از این دو لاین باشد، راننده‌ی پیشتاز باید در بخشی از لاین رانندگی کند که برای مدیریت این قسمت جاده، موقعیت غالب است. سایر اعضای گروه باید موقعیت‌های خود در الگوی زیگزاگی را براساس موقعیت راننده‌ی پیشتاز تنظیم کنند.

حرکت منظم در صف پشت ‌سر هم

وقتی راننده‌ی پیشتاز تصمیم بگیرد، حرکت گروه از موقعیت زیگزاگی به موقعیت حرکت در صف پشت‌سرهم تغییر می‌کند. این حرکت معمولاً وقتی انجام ‌می‌شود که گروه به پیچ تند، مسیرهای زاویه‌دار، تپه، جاده‌های باریک و پل‌ها نزدیک می‌شود. در تکنیک حرکت در صف پشت‌سرهم، فاصله‌ی بین هر راننده با راننده‌ی جلویی باید حداقل دو ثانیه باشد. رانندگان گروه باید موقعیتی از لاین را انتخاب کنند که هم مسیر روبرو را ببینند و هم در معرض دید سایر رانندگان جاده باشند.

پیوست ۱

مقررات آلبرتا ۲۰۰۹/۱۲۲
قانون ایمنی ترافیک – مقررات تجهیزات وسایل نقلیه

صداخفه‌کن اگزوز

۶۱ (۱) یک وسیله‌ی‌ نقلیه‌ی موتوری که با موتور احتراق داخلی حرکت می‌کند باید یک قطعه صداخفه‌کن اگزوز داشته باشد که گازهای خروجی از موتور را خنک کند و به بیرون بفرستد، بدون اینکه صدای زیاد و هرگونه شعله یا جرقه‌‌ای تولید کند.
(۲) هیچ فردی مجاز به استفاده از یا رانندگی با وسیله‌ی نقلیه‌ی موتوری مجهز به موتور احتراق داخلی‌ای نیست که خروجی اگزوز آن در صداخفه‌کن عریض شده است.

(۳) هیچ فردی مجاز به استفاده یا رانندگی با وسیله نقلیه موتوری مجهز به موتور احتراق داخلی نیست که دارای قطعه‌ای روی سیستم اگزوز یا صدا خفه‌کن اگزوز است که صدای ایجاد شده توسط گازهای خروجی از موتور را افزایش می‌دهد یا باعث احتراق سیستم اگزوز می‌شود.

(۴) این بخش برای دوچرخه‌های برقی مجهز به موتور احتراق داخلی نیز اِعمال می‌شود.